Dwutlenek krzemu (E551) – czym jest i czy jest szkodliwy?

 

Dwutlenek krzemu – czym jest?

Ten nieorganiczny związek chemiczny występuje naturalnie w przyrodzie pod symbolem SiO₂, jednak w przemyśle produkowany jest syntetycznie i posiada oznaczenie E551. Jest to substancja bezzapachowa, posiadająca zdolność pochłaniania wody z otoczenia, o wysokiej temperaturze topnienia. Dzięki tym cechom może pełnić funkcję środka przeciwzbrylającego i stabilizującego.

Używany jest stosunkowo często w branży spożywczej, kosmetycznej i budowlanej ze względu na brak interakcji z innymi związkami chemicznymi, tym samym ułatwiając proces produkcji. Może występować w postaci żelu krzemionkowego, krzemionki strąconej, a także krzemionki pirogenicznej. Do tej pory nie odnotowano żadnego negatywnego wpływu dwutlenku krzemu na ludzki organizm, nawet w dużych ilościach. Z tego powodu substancja ta została uznana za w pełni bezpieczną.

Zastosowanie dwutlenku krzemu

E551 jest powszechnie wykorzystywany w wielu dziedzinach przemysłu :

• Branża spożywcza – w tym sektorze stosuje się go zdecydowanie najczęściej. Jako substancja zapobiegająca zlepianiu się ze sobą poszczególnych cząsteczek, używana jest przede wszystkim do produktów sypkich, takich jak ryż, mieszanki przypraw, przetwory zbożowe dla niemowląt, a także daniach typu instant, np. gotowe zupy i sosy, budyń, kisiel. Znajduje także zastosowanie w procesach klarowania piwa i wina.
• Branża kosmetyczna – dwutlenek krzemu jest tutaj stosowany jako wypełniacz i stabilizator kształtujący lepkość roztworów i poprawiający odporność na wodę. Posiada nawet właściwości odpieniające i wysuszające. Dzięki temu może tworzyć żel i jednocześnie działać przeciwko jego zbryleniu, dlatego używa się go do produkcji balsamów oraz kremów do pielęgnacji twarzy i ciała właśnie o konsystencji żelowej bądź opartej na bazie olejków. Stosowanie produktów, w których występuje E551, jest szczególnie zalecane dla osób posiadających tłusty i mieszany typ skóry. Wówczas mogą one uzyskać efekt zmatowienia, a dodatkowo liczyć na intensywną regenerację poprzez wyeliminowanie martwych komórek skóry.
• Branża budowlana – w tej dziedzinie dwutlenku krzemu używa się m.in. do produkcji materiałów ogniotrwałych i szkła, głównie ze względu na odporność na wysoką temperaturę. Dzięki swym innym wyżej wymienionym właściwościom znajdziemy go również w cegłach, cemencie czy silikonie.

Ponadto stosuje się go również w tabletkach, gdzie pełni funkcję wypełniacza. Preparaty zawierające tę substancję jako jeden z głównych składników to suplementy diety wspomagające detoksykację organizmu. Jest on również obecny w elektronice i telekomunikacji – zawierają go np. światłowody i warstwy dielektryczne.

Szkodliwość dwutlenku krzemu

Na podstawie dotychczasowych badań stwierdzono, że E551 jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia człowieka. Chociaż jest słabo absorbowany w organizmie, to jego niewielkie ilości można wykryć w niektórych tkankach. Pomimo to, nie wykazuje on toksyczności przewlekłej, a jego większość jest wydalana przez nerki.

Nie posiada również właściwości rakotwórczych czy genotoksycznych. Istnieją obawy, że jedynie niektóre postacie tej substancji mogą być przyczyną nowotworów. Nie są to na szczęście te stosowane do produkcji żywności. Problem stanowić mogą nanocząstki dwutlenku krzemu o rozmiarze poniżej 100 nm, które niestety w niewielkich ilościach mogą znajdować się w E551. Ze względu na to, że nie przeprowadzono wystarczającej liczby badań dotyczących tego zagadnienia, produkty z dodatkiem dwutlenku krzemu, jak każdą tego typu substancję, należy stosować z umiarem, by nie narazić się na ewentualne skutki uboczne. Należy wziąć również pod uwagę aspekt, że jego dopuszczalna dzienna dawka spożycia nie została jeszcze ustalona.

Podsumowanie

Dwutlenek krzemu w rozsądnych ilościach niesie ze sobą wiele pozytywów. Dzięki niemu poszczególne produkty z różnych sektorów przemysłowych mogą zachowywać pożądaną konsystencję, a niektóre osoby mogą odkryć skuteczne produkty w walce z mankamentami ich skóry. Na co dzień mamy z nim wiele do czynienia w formie minerału, który jest jednym z najczęściej występujących na powierzchni Ziemi, nie powinniśmy więc bać się go używać.