Na problemy z kolanami uskarża się wiele osób i nie dotyczy to wyłącznie seniorów, ale też młodych ludzi, szczególnie sportowców. Nadmierne obciążenie kolan może doprowadzić do uszkodzenia łąkotek, co niestety wiąże się z szeregiem nieprzyjemnych objawów. Dolegliwości bólowe i trudności z poruszaniem się mocno obniżają komfort życia. Konieczne jest wdrożenie odpowiednio dobranej terapii, a po wykonaniu operacji nie może zabraknąć rehabilitacji w celu szybszego odzyskania utraconej sprawności.
Po czym poznać pękniętą łąkotkę i co przyczynia się do wystąpienia urazu?
To właśnie łąkotka dopasowuje do siebie stawy, uczestniczy w przenoszeniu obciążeń ze stawów na kość udową i przejmuje na siebie znaczną ich część. Jest niezbędna do rozprowadzenia płynu maziowego, amortyzuje wstrząsy, odżywia stawy i chroni chrząstki przed ścieraniem się. Nie jest jednak niezniszczalna, ma ograniczone możliwości i może zostać z czasem uszkodzona. Przyczyniają się do tego najczęściej urazy (głównie sportowe), zmiany zwyrodnieniowe, nadmierne obciążanie stawu kolanowego, torbiele znajdujące się wewnątrz stawów. Na uszkodzenie łąkotek wskazywać mogą następujące objawy:
- Nagły i silny ból kolana,
- Dolegliwości bólowe kolana nasilające się podczas aktywności fizycznej (nawet przy chodzeniu i klękaniu),
- Odgłosy trzasków podczas poruszania kolanem,
- Obrzęk kolana i zmiany jego obrysu,
- Gorąca skóra w obrębie stawu kolanowego,
- Uczucie uciekającego i przeskakującego kolana,
- Usztywnienie kolana i niemożność poruszania nim,
- Ograniczona ruchomość stawu kolanowego i trudności z jego zginaniem/prostowaniem,
- Utrudnione poruszanie się.
Jak leczy się uszkodzenie łąkotki?
Wyróżnić można wiele rodzajów uszkodzenia łąkotki, a w zależności od przyczyny urazu, dobiera się odpowiednią metodę leczenia. Uszkodzenie może być podłużne/pionowe, radialne/kątowe, horyzontalne/poziomie lub złożone. Istotne jest określenie stopnia uszkodzenia łąkotki. Pierwszy stopień wiąże się z jej obrzęknięciem i zmiękczeniem. W drugim stopniu dochodzi do jej pękania i fragmentacji. Trzeci stopień uszkodzenia dotyczy całkowitego pęknięcia łąkotki na całej grubości (aż do kości). W ostatnim stadium ubytki są już na tyle widoczne, że dochodzi od odsłonięcia kości podchrzęstnej. W wielu przypadkach, szczególnie przy wczesnym postawieniu diagnozy i szybkiej interwencji specjalisty, wystarczy leczenie zachowawcze. Przy poważniejszych urazach koniecznością staje się leczenie operacyjne. Z zachowawczych metod wymienić można ograniczenie aktywności ruchowej, czyli odciążenie kończyny. Stosuje się też farmakoterapię, głównie leki o działaniu przeciwobrzękowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Nieocenione są również fizykoterapia i rehabilitacja. W przypadku dużego pęknięcia i niestabilności łąkotki zaleca się leczenie operacyjne. Obecnie coraz częściej wykonuje się zabiegi artroskopowe zamiast klasycznego zabiegu chirurgicznego, co wiąże się z mniejszą inwazyjnością i szybszym powrotem do zdrowia. Popularne jest między innymi szycie łąkotek i mikrofrakturacje, czyli innowacyjne i bardzo skuteczne metody.
Pęknięta łąkotka rehabilitacja niezbędna, ile trwa odzyskanie sprawności?
Rehabilitacja i fizykoterapia są niezbędne w przypadku uszkodzenia łąkotki. Bardzo ważne jest to, aby dobrać odpowiednie ćwiczenia z doświadczonym rehabilitantem i fizjoterapeutą. Każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie, biorąc pod uwagę rodzaj przebytej operacji i stan pacjenta. Dąży się do przeciwdziałania obrzękom, prawidłowego ułożenia zoperowanej kończyny. Wykonywane są zastrzyki mające przeciwdziałać zakrzepom, chłodzi się też staw kolanowy, co przynosi dużą ulgę. Długość rehabilitacji jest kwestią indywidualną, zależy od wielu czynników. Przeciętnie powrót do sprawności, czyli możliwości wykonywania codziennych aktywności fizycznych, zajmuje trzy miesiące. Ćwiczenia należy wdrożyć jak najszybciej po operacji, ale obciążenie musi być zwiększane stopniowo, zawsze pod okiem specjalisty. Najdłużej trwa powrót do biegania, bo co najmniej cztery miesiące od operacji. Trzeba pamiętać o tym, że uszkodzona łąkotka jest już bardziej podatna na urazy i nadmierne jej przeciążenie może doprowadzić do ponownego uszkodzenia.
Nawet w przypadku rekonstrukcji szwami nie można być pewnym przywrócenia łąkotce pierwotnej wytrzymałości. Kluczową kwestią jest oczywiście rehabilitacja, systematyczne i prawidłowe wykonywanie zalecanych ćwiczeń oraz wzmocnienie mięśni kończyny. Jeśli pacjent będzie w pełni stosować się do wytycznych, to może uchronić się przed kolejnym urazem łąkotki i nadmiernym jej przeciążeniem. Na początku zabiegi rehabilitacyjne odbywają się do trzech razy w tygodniu, z czasem ich częstotliwość maleje, a pacjent wykonuje większość ćwiczeń samodzielnie w domu.
Na czym polega rehabilitacja pękniętej łąkotki?
Rehabilitacja łąkotki obejmuje szereg zabiegów, które niwelują dolegliwości bólowe i stymulują procesy regeneracyjne w zoperowanym kolanie. Niezwykle skuteczna są: laseroterapia, prądy Tens, terapia światłem spolaryzowanym Bioptron, ultradźwięki, magnetoterapia, elektrostymulacja. Stosuje się również krioterapię, czyli leczenie zimnem oraz kinesiotaping polegający na oklejaniu specjalnymi taśmami zmienionego chorobowo stawu. Niezwykle pomocny jest masaż tkanek miękkich, który usprawnia przepływ krwi, a dzięki pobudzeniu krążenia może do nich dotrzeć więcej tlenu i składników pokarmowych. Wszystko to przekłada się na lepsze odżywienie kończyny i przyspieszenie regeneracji. Kinezyterapia obejmuje różnego rodzaju ćwiczenia izometryczne, rozciągające, pobudzające nerwy i mięśnie. Na początek wdraża się ćwiczenia, które nie będą obciążać zoperowanego stawu, dopiero stopniowo wprowadza się ćwiczenia oporowe mające na celu wzmocnienie mięśni. Na końcu można już wzbogacić terapię o ćwiczenia dynamiczne z pełnym obciążeniem.
