Grypa jest zakaźną chorobą wirusową, zazwyczaj o łagodnym przebiegu. Nieprawidłowo leczona może jednak prowadzić do poważnych powikłań, w tym do zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli oraz ciężkich chorób serca i układu nerwowego. W celu uniknięcia powikłań szczególnie duże znaczenie ma możliwie szybkie rozpoznanie jej wczesnych symptomów. Wczesne rozpoczęcie prawidłowego leczenia skraca także czas trwania choroby i łagodzi jej przebieg.
Co to jest grypa? Jak odróżnić ją od innych chorób?
Grypa jest chorobą wywoływaną przez wirusa grypy, występującego w trzech głównych rodzajach – oznaczanych literami A, B i C. Niektóre z rodzajów wirusa wywołują chorobę nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt. Zróżnicowanie wirusa grypy wiąże się z faktem, że choroba ta nie zawsze przebiega w jednakowy sposób. W historii ludzkości wystąpiły nawet masowe epidemie ostro przebiegającej choroby, które doprowadziły do wielu zgonów – najsławniejszą z nich była tzw. hiszpanka, pandemia, w wyniku której zmarło około 50 mln ludzi.
Wewnętrzne zróżnicowanie wirusów grypy wpływa także na niską skuteczność szczepień oraz na trudności w odróżnieniu grypy od wielu innych dolegliwości. Rozpoznanie grypy w sposób pewny gwarantują tylko wykrywające wirusa badania laboratoryjne. Najtrudniej odróżnić grypę od pospolitego przeziębienia. Typowe objawy grypy to wysoka gorączka, bóle głowy oraz bóle mięśniowo-stawowe połączone z uczuciem rozbicia. W przeziębieniu częściej występuje kaszel, ból gardła i nieżyt nosa. Bóle mięśniowe i wysoka gorączka są natomiast rzadkie. Anginę charakteryzuje natomiast silne zaczerwienienie gardła i stan zapalny migdałków: stosunkowo rzadko są to także symptomy grypy. Rozpoznanie grypy ułatwia także nagłe wystąpienie objawów (w odróżnieniu od przeziębienia).
Oznaki grypy: jak rozpoznać grypę?
Grypie zawsze towarzyszy gorączka lub stan podgorączkowy. Brak tych symptomów oznacza, że możemy ją wykluczyć. Typowe objawy grypy to gorączka przekraczająca 38° C, dreszcze i pocenie się. Stan ten utrzymuje się przez około 3 dni – dłuższe występowanie gorączki wiąże się z koniecznością wizyty u lekarza.
Pierwsze objawy grypy to najczęściej poczucie zmęczenia i osłabienia. Nasilają się one w przebiegu choroby, przechodząc w silne bóle głowy, mięśni i stawów. Bólom mięśni towarzyszy osłabienie organizmu. W przypadku choroby wirusowej takiej jak grypa symptomy są trudne do wyleczenia za pomocą klasycznych środków przeciwbólowych. Lek przeciwbólowy nie będzie pomocny zwłaszcza w przypadku związanych z grypą bólów głowy.
Inne oznaki grypy to kaszel, nieżyt nosa, ból gardła, chrypka, ból uszu, łzawienie i zaczerwienienie skóry. Są one jednak mniej charakterystyczne i występują także przy innych chorobach, nie tylko zakaźnych. Objawy grypy to także wybroczyny, wymioty, biegunka, krwawienie z nosa i ból żołądka – występują one jednak rzadziej i wiążą się przeważnie z cięższymi postaciami choroby.
Jak leczyć wczesne stadium grypy?
Największe znaczenie w leczeniu wczesnych objawów grypy mają odpoczynek i prawidłowe nawodnienie organizmu. Gorączka i katar wiążą się ze znaczną utratą płynów i elektrolitów, które trzeba uzupełnić. Przy grypie konieczne jest picie co najmniej 2 litrów wody dziennie. W związku z faktem, że wczesne objawy grypy to osłabienie i zmęczenie, konieczny jest także odpoczynek w łóżku. Jego brak może doprowadzić do rozwinięcia się ciężkich powikłań. Pamiętajmy także, że gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu. Celem gorączki jest aktywacja układu odpornościowego, w tym zwłaszcza pobudzenie do działania zwalczających patogeny limfocytów. Podwyższenie temperatury ciała zmniejsza także dostępność składników odżywczych pobieranych przez patogeny.
Zbijanie gorączki nie zawsze jest więc dobrym pomysłem. Stan podgorączkowy (występujący, gdy temperatura ciała wynosi około 37 °C) nie niesie za sobą żadnych powikłań; zbijanie gorączki powinniśmy rozpocząć przy temperaturze przekraczającej 38 °C. Zwłaszcza u dzieci powinniśmy stosować jedynie łagodne leki przeciwgorączkowe oparte na paracetamolu i witaminie C. Dobrze sprawdzi się np. Fervex, który prócz paracetamolu zawiera także maleinian feniraminy, zmniejszający podrażnienie błon śluzowych oraz hamujący kichanie i łzawienie.
Skuteczność większości domowych sposobów leczenia grypy nie jest wykazana naukowo, warto jednak je stosować. Większość z nich ma na celu schłodzenie ciała (np. chłodne okłady) lub jego rozgrzanie (celem wypocenia się i obniżenia gorączki), a także zwiększenie odporności organizmu. Nie istnieją natomiast naturalne sposoby spowalniające namnażanie się wirusa grypy. Więcej informacji na ten temat znajduje się w artykule jak wyleczyć grypę?
