Azot to jeden z najpopularniejszych pierwiastków na świecie. Stanowi w końcu około 80% objętości powietrza. Ciekły azot ma, jak sama nazwa wskazuje, ciekły stan skupienia. Po raz pierwszy uzyskany został w roku 1883 za sprawą polskich uczonych z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stał się szybko podstawową substancją wykorzystywaną w wielu dziedzinach. Z uwagi na bardzo niską temperaturę musi być przechowywany w specjalnych pojemnikach – naczyniach Dewara.
Jakie właściwości ma ciekły azot?
Ciekły azot jest uzyskiwany zazwyczaj z powietrza na skutek separacji. Powietrze jest sprężane w specjalnym urządzeniu, a potem usuwa się z niego zanieczyszczenia. Później z urządzenia trzeba odprowadzić ciepło. Powstaje w ten sposób skroplony gaz. Ciekły azot to substancja bezbarwna, bez żadnego smaku i zapachu. Nie spala się i nie reaguje z innymi substancjami. Aby azot zachował skroploną postać, trzeba go przechowywać w bardzo niskiej temperaturze. Służą do tego naczynia Dewara.
Do czego wykorzystywany jest najczęściej ciekły azot?
Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że ciekły azot jest wykorzystywany w wielu dziedzinach przemysłu i nauki. Z uwagi na jego szerokie zastosowanie, powstała nawet specjalna dziedzina nauki, która zajmuje się badaniami nad jego wykorzystaniem praktycznym. Mowa tutaj o kriotechnice. Dodatkowo w tym przypadku bada się także ciekły wodór, hel czy tlen.
Dzisiaj ciekły azot jest często stosowany w technice laserowej podczas obróbki metali. Po wcześniejszym zgazowaniu doskonale nadaje się do przecinania stalowych blach i innych przedmiotów metalowych. Oprócz tego ciekły azot jest wykorzystywany często w przemyśle spożywczym. Pozwala bowiem na błyskawiczne zamrożenie produktów spożywczych. Jednocześnie nie zmienia ich zapachu, smaku, wyglądu oraz konsystencji. W ten sposób niekiedy uzyskuje się masę lodową. Ponadto ciekły azot znacznie skraca cały proces zamarzania i zmniejsza zagrożenie zarażenia Salmonellą.
Skroplony azot znajduje zastosowanie także w medycynie. Wykorzystywany jest w czasie zabiegów z zakresu dermatologii, kriochirurgii oraz krioterapii. Sprawdza się doskonale podczas leczenia, które polega na krótkotrwałym, ale jednocześnie bardzo silnym oziębianiu komórek zmienionych chorobowo.
Warto też wspomnieć o tym, że ciekły azot jest na co dzień używany w wielu laboratoriach biologicznych i medycznych. Służy na przykład do zamrażania żywych komórek. Te po odmrożeniu mogą zupełnie normalnie funkcjonować.
