Choroba Perthesa, znana również jako martwica biodra u dzieci, to jedno z rzadszych ale poważnych chorób ortopedycznych u dzieci. Ta choroba kości u dzieci wymaga dokładnej diagnostyki i starannego leczenia, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom stawu biodrowego i poważnym powikłaniom. Choroby ortopedyczne u dzieci to temat, który naprawdę warto jest poznać.
Przyczyny choroby Perthesa
Choroba Perthesa, znana również jako Legg-Calvé-Perthes, jest stanem ortopedycznym, który najczęściej dotyka dzieci w wieku od 4 do 8 lat, ale może wystąpić u dzieci do 15 roku życia. Ta choroba kości u dzieci, chociaż nie jest powszechna, ma poważne konsekwencje dla zdrowia kości, ponieważ prowadzi do martwicy – śmierci komórek w głowie kości udowej, będącej kluczowym elementem stawu biodrowego. Przyczyna czasowego przerwania dopływu krwi, które prowadzi do tego stanu, nie jest jeszcze w pełni zrozumiała, mimo intensywnych badań w tej dziedzinie.
Prowadzone badania sugerują, że na wystąpienie choroby Perthesa u dzieci mogą wpływać różne czynniki. Jednym z nich mogą być czynniki genetyczne. Badania na bliźniakach jednojajowych wykazały, że jeżeli jedno z nich choruje na chorobę Perthesa, drugie ma zwiększone ryzyko zachorowania. To sugeruje istnienie genetycznej podatności na tę chorobę.
Czynniki środowiskowe również mogą odgrywać rolę. Niektóre badania sugerują, że dzieci, które są narażone na bierne palenie tytoniu, mają wyższe ryzyko rozwoju choroby Perthesa.
Wreszcie, możliwe jest, że choroba Perthesa może być związana z procesem krzepnięcia krwi. Niektóre badania wskazują, że dzieci z chorobą Perthesa częściej mają nieprawidłowości w procesie krzepnięcia krwi, co może przyczyniać się do zaburzeń dopływu krwi do głowy kości udowej.
Wszystkie te czynniki mogą wpływać na rozwój choroby Perthesa, jednak nadal jest wiele do zrozumienia na temat tego, jak te czynniki współdziałają i jakie są ich względne znaczenia. Dodatkowo, istnieje wiele innych czynników, które mogą wpływać na ryzyko rozwoju choroby Perthesa, które jeszcze nie zostały zidentyfikowane lub dobrze zrozumiane.
Źródło: Vecteezy
Objawy choroby Perthesa
Objawy choroby Perthesa mogą być różnorodne i zależeć od stadium choroby. Najczęściej zauważane objawy to:
- Ból w biodrze, kroczu, kolanie lub udzie, często określany jako „migrujący” ból.
- Kulawizna, często bez wyraźnego powodu.
- Ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym.
- Zmniejszenie siły mięśniowej kończyny dolnej.
- Asymetria fałdów skórnych.
Diagnostyka i leczenie choroby Perthesa
Diagnoza choroby Perthesa opiera się na badaniu klinicznym, a potwierdzenie diagnozy jest możliwe dzięki badaniom obrazowym, takim jak rentgen czy rezonans magnetyczny.
Leczenie choroby Perthesa jest złożone i zależy od wieku dziecka, stadium choroby oraz stopnia uszkodzenia głowy kości udowej. Często obejmuje:
- Zachowawcze leczenie ortopedyczne. Mające na celu ochronę stawu biodrowego przed nadmiernym obciążeniem i umożliwienie regeneracji kości. Może to obejmować ograniczenie aktywności fizycznej, fizjoterapię, używanie ortezy, a nawet unieruchomienie kończyny w gipsie.
- Chirurgiczne leczenie. W niektórych przypadkach, kiedy objawy są ciężkie lub nie odpowiadają na leczenie zachowawcze, może być konieczne przeprowadzenie operacji.
Powikłania choroby Perthesa
Choroba Perthesa, jeśli nie jest odpowiednio diagnozowana i leczona, może prowadzić do poważnych i trwałych powikłań, które mogą znacząco wpływać na jakość życia pacjenta.
Jednym z najpoważniejszych powikłań jest deformacja stawu biodrowego. Gdy dopływ krwi do głowy kości udowej zostaje przerwany, komórki kostne zaczynają umierać, co prowadzi do osłabienia i deformacji kości. W rezultacie, głowa kości udowej może stracić swój normalny, kulisty kształt, co przekłada się na nieregularny kształt stawu biodrowego. Ta deformacja może nie tylko powodować ból, ale także utrudniać normalne funkcjonowanie stawu.
Ograniczenie ruchomości jest kolejnym poważnym powikłaniem choroby Perthesa. Zmiany w kształcie głowy kości udowej mogą utrudniać pełen zakres ruchu w stawie biodrowym, prowadząc do trudności w chodzeniu, bieganiu i wykonywaniu innych codziennych czynności. W niektórych przypadkach, ograniczenie ruchomości może być na tyle poważne, że konieczne jest zastosowanie pomocy w poruszaniu się, takiej jak laska lub wózek inwalidzki.
Ból przewlekły jest kolejnym częstym powikłaniem choroby Perthesa. Ból może występować zarówno podczas aktywności fizycznej, jak i w stanie spoczynku, co może znacząco wpływać na jakość życia pacjenta.
Wreszcie, przedwczesne rozwojenie się artrozy – formy zapalenia stawów, które prowadzi do bólu i ograniczenia ruchomości – jest częstym długoterminowym powikłaniem choroby Perthesa. Artroza wynika z uszkodzenia chrząstki stawowej, które może nastąpić w wyniku deformacji i nienormalnego ruchu stawu biodrowego.
Mimo że te powikłania mogą być poważne, odpowiednie leczenie i rehabilitacja mogą pomóc w minimalizacji ich wpływu na życie pacjenta i poprawić ogólną funkcję stawu biodrowego.
Warto pamiętać
Choroba Perthesa, mimo, że nie jest często spotykana, stanowi poważne wyzwanie dla lekarzy i pacjentów z powodu swojej złożoności i potencjalnych powikłań. Ważne jest, aby rodzice byli świadomi objawów tej choroby, takich jak niejasny ból biodra lub kulawizna, i szukali pomocy medycznej, gdy te się pojawiają. Wczesna diagnoza i skuteczne leczenie mogą zapobiec trwałym uszkodzeniom stawu i utrzymać dobre funkcjonowanie biodra. Choroby kości u osób starszych, w postaci choroby Perthea również występują, na przykład u nastolatków.
