Półpasiec to choroba zakaźna wywołana przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca. Rozwinąć się może u osób, które w przeszłości chorowały na ospę wietrzną. Objawami półpaśca są przede wszystkim zmiany skórne – wysypka i pęcherze, pojawiające się wzdłuż przebiegu nerwów. Sprawdź, jak rozpoznaje się półpaśca i na czym polega jego leczenie.
Czym jest półpasiec?
Półpasiec to reaktywacja zakażenia wirusowego, spowodowanego przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus – VZV). Choroba ta może wystąpić tylko u osób, które wcześniej przeszły ospę wietrzną. Do jej powstania predysponuje obniżenie odporności, spowodowane m.in. przez nowotwory, HIV, leczenie immunosupresyjne. Pierwsze objawy półpaśca, które określa się zwiastunowymi, to: podwyższona temperatura ciała, ogólne osłabienie, ból głowy, ból gardła, swędzenie, mrowienie, pieczenie skóry. Typowymi dla tej choroby dolegliwościami są występujące jednostronnie wysypka i bolesne pęcherze, które lokalizują się na skórze unerwionej przez konkretny korzeń rdzeniowy. Dodatkowo pojawić się mogą nerwobóle i zaczerwienienie skóry. Nazwa „półpasiec” wzięła się stąd, że objawy choroby rozwijają się po jednej stronie ciała, zazwyczaj nie sięgają poniżej jego linii środkowej.
Jak rozpoznaje się półpaśca?
Zazwyczaj półpasiec zostaje rozpoznany na podstawie dobrze przeprowadzonego badania podmiotowego, czyli wywiadu i badania przedmiotowego, w którym zostaną stwierdzone typowe dla tej jednostki chorobowej zmiany skórne. W przypadku niepewności diagnostycznej lekarz może skierować chorego na badania, których celem jest potwierdzenie infekcji wirusem VZV. Można tego dokonać w badaniach z krwi, w których oznacza się stężenie przeciwciał IgM, skierowanych przeciwko wirusowi VZV. Alternatywą jest potwierdzenie występowania materiału genetycznego wirusa VZV w krwi, choć do analizy mogą zostać wykorzystane także: płyn mózgowo-rdzeniowy, plwocina, ślina, popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe, mocz, stolec.
Na czym polega leczenie półpaśca?
Leczenie półpaśca ma dwojaki charakter. Postępowanie objawowe polega na minimalizowaniu odczuwanych objawów, a zwłaszcza świądu i bólu. Pacjentowi mogą zostać przypisane doustne leki przeciwbólowe i zalecone miękkie opatrunki, chroniące skórę przed ocieraniem o ubranie, i w ten sposób przed podrażnieniem, miejscowe środki o działaniu chłodzącym, łagodzącym, ściągającym, przeciwświądowym, które mają zazwyczaj formę maści lub aerozolu.
Leczenie przyczynowe półpaśca polega na podawaniu leków przeciwwirusowych, np. walacyklowiru, acyklowiru. Ich zadaniem jest łagodzenie objawów i hamowanie namnażania się wirusa VZV, a tym samym skrócenie czasu trwania choroby. Środki te nie są jednak stosowane u wszystkich osób z półpaścem. Podaje się je w cięższych przypadkach, pacjentom z zaburzeniami odporności, w starszym wieku czy z półpaścem w okolicy oczu.
Nieleczony półpasiec wiąże się z większym ryzykiem powikłań, wśród których wymienia się m.in.: neuralgię, zapalenie rogówki i błony naczyniowej oka, porażenie nerwu twarzowego, trójdzielnego czy nerwów przewodzących bodźce do mięśni poruszających gałką oczną, zapalenie płuc, częściową utratę słuchu.
