Gojnik to roślina pochodząca z rodziny jasnotowatych. Nazywany jest również szałwią libańską. Obejmuje około 140 gatunków. Występują one w basenie Morza Śródziemnego, na wyspach Makaronezji oraz w zachodniej i środkowej Azji. Ze względu na klimat w Polsce jest rzadko uprawiany. Gatunki gojnika występujące w Polsce to: macedoński, tauryjski, drobnokwiatowy i syryjski.
Uprawa gojnika
Gojnik drobnokwiatowy jest najczęściej uprawianym gatunkiem gojnika w Bułgarii, Grecji, Albanii i Macedonii Północnej, uzyskano także szereg jego mieszańców. Chociaż, jak wcześniej wspomnieliśmy, gojnik jest w Polsce rzadko uprawiany, to jednak to się zdarza. Należy tylko odpowiednio zadbać o bylinę.
Przede wszystkim gojnik jest rośliną światłolubną. Dlatego, jeśli chcemy go uprawiać, to musimy zapewnić mu dostęp do sporej ilości światła. Ponadto gojnik musi mieć też odpowiednie podłoże. Lubi on żyzną glebę, umiarkowanie suchą, przepuszczalną oraz o odczynie zasadowym. Nie będzie się dobrze rozwijał na glebie podmokłej i kwaśnej. Jeśli po obfitym deszczu wokół rośliny zbierze się nadmiar wody, będziemy musieli przeprowadzić drenaż. Jest to odprowadzenie nadmiaru wody. Możemy również rozluźnić glebę za pomocą piasku i kompostu.
Gojnik jest rośliną pochodzącą z ciepłych krajów, dlatego bardzo ciężko radzi sobie z mrozami. W przypadku uprawy tej rośliny w Polsce musimy się liczyć z tym, że jeśli odpowiednio o nią nie zadbamy, to może nie przetrwać trudnego dla niej okresu. Przede wszystkim na zimne dni powinniśmy szczelnie okrywać gojnik bądź hodować go w skrzyniach, które na te dni przeniesiemy do jasnego miejsca. Choć roślina ta bardzo źle znosi mrozy, to o wiele lepiej radzi sobie z długotrwałym brakiem dostępu do wody. Zawdzięcza to temu, że ma omszałe liście, które utrzymują wilgoć, dzięki czemu gojnik ogranicza utratę wody. Nadmiar wody w glebie dla tej rośliny jest szkodliwy, ponieważ powoduje gnicie korzeni i choroby grzybowe.
Minerały, które posiada gojnik
Gojnik nie jest wyjątkiem, jeśli chodzi o rośliny bogate w minerały. Oczywiście nie będziemy jeść suchych liści. Najwięcej minerałów będzie zawiera napar z gojnika, który mimo zalania wrzątkiem nie traci swoich właściwości. Ważna dla nas jest także jakość rośliny. Wszystkie minerały gojnika są łatwo przyswajalne.
Co zawiera gojnik?
Gojnika bogaty jest w:
- Potas, który wspiera nasze serce, mięśnie, układ nerwowy.
- Magnez, który również wspiera odpowiednie funkcjonowanie układu nerwowego.
- Żelazo to minerał niezbędny do wytwarzania hemoglobiny (czerwony barwnik krwi).
- Cynk poprawia pracę naszego mózgu, a także zwiększa odporność organizmu. Ponadto bierze udział w przemianie białek, tłuszczów i węglowodanów. Korzystnie wpływa też na naszą cerę, paznokcie i włosy. Dzięki cynkowi odczuwamy smaki i zapachy.
- Miedź zwiększa odporność naszego organizmu, zapobiega chorobom układu krążenia, wspiera pracę naszego mózgu, a także pozytywnie wpływa na układ nerwowy.
- Gojnik dostarcza do naszego organizmu również taniny inaczej nazywane garbnikami. Taniny wykazują działania antynowotworowe i wspierają układ trawienny. Występują one też w malinach, orzechach włoskich, czy jeżynach.
- Flawonoidy, które także znajdziemy w szałwii libańskiej wykazują działania przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, a także antynowotworowe (te właściwości szczególnie wykazują liście gojnika, również te krojone i suszone). Działają również moczopędnie i rozkurczowo. Obniżają także ciśnienie krwi, oczyszczają organizm z toksyn i zapobiegają powstawaniu miażdżycy.
- Ponadto w gojniku znajdziemy też kumaryny, które działają rozkurczowo i zmniejszają obrzęki.
- Sterole znacznie obniżają poziom cholesterolu, działają przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Poza tym sterole działają antyalergicznie i zapobiegają powstawaniu chorób z autoagresji, np. stwardnieniu rozsianemu.
- Kwasy fenolowe (fenole) działają żółciopędnie, antybakteryjnie i antyseptycznie.
Napar zdrowotny, jakim jest herbata z gojnika
Jeśli chcemy przygotować napar z gojnika w celu leczniczym musimy wybrać produkt najlepszej jakości. Na rynku możemy spotkać wiele rodzajów rośliny. Jednak niektóre są bardzo słabej jakości, więc nie dostarczają nam wszelkich oczekiwanych minerałów. W takim wypadku najlepszym dla nas wyborem będzie gojnik suszony w całości. Najlepiej zakupiony u sprawdzonych lub poleconych sprzedawców. Dzięki temu będziemy wiedzieli, że zioła są w pełni naturalne, pochodzą z czystego terenu, nie są dodawane do nich żadne inne rośliny, a także gojnik musi być suszony w odpowiednich warunkach.
Herbatę górską, bo tak nazywany jest napar z gojnika parzymy także z kwiatów i łodygi, a nie samych liści, jak często zdarza się w przypadku innych ziół.
Jak przygotować herbatę z gojnika?
Przygotowanie takiej herbaty jest niezwykle prostym zadaniem. Wystarczy, że weźmiemy dwie gałązki rośliny, umieścimy je w filiżance i zalejemy wrzątkiem. Taki napar pozostawiamy pod przykryciem przez około 10 minut. Po tym czasie możemy spokojnie wypić herbatę. Wystarczy, że będziemy pili filiżankę takiego naparu, byśmy uzyskali znaczną poprawę funkcjonowania naszego organizm. Nie wykazano jednak przeciwwskazań, do tego, aby spożywać więcej niż jedną filiżankę herbaty górskiej dziennie.
Napar przygotowany z odpowiednich ziół powinien mieć żółtozielony kolor i miły dla nosa zapach. Gojnik jak wiele innych ziół może nam nie zasmakować. Wszelkie zioła mają dość charakterystyczny posmak, na który wrażliwsze podniebienia reagują z odrzuceniem. Dlatego też smak górskiej herbaty możemy złagodzić odrobiną miodu bądź sokiem z cytryny.
Działanie i zastosowanie gojnika
Jak już wiemy gojnik zawiera wiele minerałów i składników, które wspierają nasz organizm. Jednakże nie są to wszystkie dobra, które daje nam ta niepozorna roślina.
Napar z gojnika zanany był już w czasach starożytnych, kiedy to wojownicy pijali go po walce na wzmocnienie organizmu i szybsze zagojenie ran. W dzisiejszych czasach na szczęście nie musimy już walczyć na miecze, czy szable, jednak bardzo często narażamy nasze ciało na ogromny wysiłek fizyczny. Nieważne czy będzie to siłownia, czy udział w maratonie, to warto po takim wysiłku wypić filiżankę herbaty górskiej. Pozwoli nam to na szybszą regenerację organizmu i odzyskanie sił.
Jak się okazuje gojnik zawiera aktywne substancje, które usuwają złogi białkowe w mózgu. Takie złogi powodują choroby takie jak demencja, czy Aizhalmer. Badania naukowe potwierdzają, że lecznicze właściwości gojnika spożywanego regularnie powoduje znaczne cofnięcie objawów.
Szałwia libańska sprawdza się również podczas leczenia wszelakich infekcji. Jako że gojnik przejawia właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe czy przeciwbakteryjne, to napar możemy spożywać podczas przeziębienia czy grypy. Choć nie możemy stosować go jako lekarstwa, to podczas choroby nasz organizm znacznie szybciej dojedzie do siebie, a my znacznie szybciej pozbędziemy się objawów infekcji.
Herbata górska działa także uspokajająco i odprężająco. Ci z nas, którzy prowadzą intensywny tryb życia bądź mają stresującą pracę powinni również wypijać filiżankę dziennie. Dzięki niej poczujemy się znacznie lepiej, a nasz organizm się rozluźni.
Ponadto badania wykazały, że regularne spożywanie naparu z gojnika, znacznie polepsza stan zdrowia tych z nas, którzy cierpią na dolegliwości związane z układem oddechowym. Herbata górska wspomaga leczenie astmy, długotrwałego kaszlu, czy rozedmy płuc i oskrzeli.
Gojnik a cukrzyca
Z dobrodziejstwa tego zioła mogą korzystać również osoby cierpiące na cukrzycę, ponieważ gojnik nie zawiera żadnych cukrów, ani innych dodatkowych składników, które mogłyby wpłynąć niekorzystnie na poziom glukozy we krwi. Ponadto dzięki swoim właściwościom i pozytywnym wpływie na metabolizm ludzki, napar z gojnika jest zalecany diabetykom, gdyż pomaga pozbyć się nadmiaru cukru z organizmu.
Gojnik rośliną nie tylko pomocną dla zdrowia
Gojnik, choć najczęściej jest wykorzystywany w ziołolecznictwie, to ma także inne zastosowanie. Coraz większą popularność zyskują kosmetyki właśnie na bazie gojnika. Dzięki swoim właściwościom roślina coraz częściej staje się składnikiem kremów i olejków do twarzy, kremów i balsamów do ciała, kremów pod oczy, maseczek na twarz i wielu innych.
Antyoksydanty, które zawiera gojnik spowalniają proces starzenia się skóry. W obecnych czasach, kiedy najważniejsze są dla nas kariera bądź rodzina, mamy bardzo mało wolnych chwil. Gdy już taką znajdziemy, warto przeznaczyć ją na relaks i zadbanie o nas samych. Kosmetyki na bazie gojnika, podobnie jak napar działają kojąco i odprężająco. Warto je stosować regularnie, dzięki czemu nasza cera będzie wyglądała na wypoczętą, a ciało będzie rozluźnione.
Oprócz w kosmetykach gojnik wykorzystywany jest także do produkcji w kremach z filtrem, gdyż chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym. Niektórzy producenci dodają też gojnika do wyrabiania perfum.
Malotira, czyli cud natury, prosto z gór
Malotira to odmiana gojnika, która pochodzi prosto z pięknej greckiej wyspy Krety. Najczęściej rośnie w wysokich górach, powyżej 1500 m. Dzięki temu, że rośnie tak wysoko, jest pozbawiona jakichkolwiek zanieczyszczeń, czy toksyn. Malotira to nazwa wywodząca się języka włoskiego i oznacza „wyciąganie choroby„. Grecy już dawno poznali działanie gojnika i cały czas wykorzystują jego lecznicze właściwości.
Choć w tym kraju herbata nie jest tak popularna, jak chociażby u nas w Polsce to mieszkańcy Grecji piją malotirę za każdym razem, kiedy dopadnie ich przeziębienie czy grypa. Malotirę można kupić również w Polsce. Należy jednak dokładnie sprawdzić kraj pochodzenia. Czasami w sklepach możemy także trafić na gojnik grecki połączony z majerankiem.
Gojnik suszony krojone liście
Jak wcześniej wspominaliśmy w parzeniu herbaty z gojnika suszonego wykorzystywane są nie tylko liście, ale także łodyga i kwiaty. Dzięki temu nasz napar jest znacznie zdrowszy i bardziej aromatyczny. Jednak chcąc kupić roślinę bardzo często spotkamy się z terminem gojnik suszony krojone liście. Jednak ta nazwa nie powinna nas zmylić. Choć brzmi to tak, jakby w opakowaniu znajdowały się same krojone liście. Jednak nic bardziej mylnego. W składzie paczki takich ziół znajdziemy zarówno zasuszone liście, kwiaty i łodygę.
Wiadomo jednak, że większość roślin posiada więcej liści niż kwiatów, podobnie jest w przypadku gojnika. W takim przypadku jasne jest, że w zakupionym przez nas opakowaniu będzie najwięcej liści. Jednak to właśnie kwiaty gojnika wykazują największe właściwości lecznicze.
Jakie suszone liście gojnika powinniśmy wybrać?
Rynek zielarski staje się coraz bardziej popularny. Coraz więcej ludzi zaczyna się też interesować się ziołolecznictwem. Wzrastająca popularność medycyny naturalnej przyciąga też ludzi, którzy chcą łatwym kosztem zarobić na nieznajomości produktów kupujących. Bardzo często pojawiają się na rynku mieszanki ziół, które nie mają żadnego wpływu na nasz organizm, mimo że producenci obiecują nam coś zupełnie innego. Podczas zakupu ziół, w tym także gojnika przede wszystkim powinniśmy zwrócić uwagę na skład. Suszony gojnik charakteryzuje się tym, że nie potrzebuje żadnych dodatków, dlatego bardzo istotne jest to, aby w opakowaniu znalazło się 100 procent rośliny.
Gojnik jest rośliną, która rośnie w różnych warunkach. Dlatego musimy także zwrócić na kraj pochodzenia gojnika. Najlepszy jest ten, o którym mówiliśmy wcześniej, czyli malotira. Jednak inne też są jak najbardziej akceptowalne. Ponadto na opakowaniu powinna zostać umieszczona informacja o tym, w jaki sposób były suszone i krojone liście oraz reszta rośliny. Jest to ważne ze względu na to, że źle wysuszone, lub pokrojone liście mogą utracić swoje właściwości.
Musimy także wiedzieć, o tym, że jeśli chcemy wykorzystać wszelkie właściwości gojnika, to musimy zakupić ten suszony, a nie zmielony.
Cena suszonego gojnika jest zróżnicowana. 100 gram produktu to najczęściej koszt nieprzekraczający 15 zł. Jednak podczas zakupów suszonych i krojonych liści zakupów nie powinniśmy sugerować się ceną, chyba że wybierzemy tę najwyższą. Choć często mówimy, że to nie cena świadczy o produkcie, to w przypadku gojnika jest inaczej. Najprawdopodobniej im wyższą cenę zapłacimy, tym lepszy gojnik zakupimy.
Gojnik, czy są przeciwwskazania do stosowania go?
Obecnie wiele czynników może wywołać u nas reakcję alergiczną. Jesteśmy uczuleni na pyłki, sierść zwierząt, czy nawet niektóre leki. Chociaż reakcje alergiczne mogą być słabsze lub silniejsze, to i tak znacznie utrudniają nam życie.
W przypadku gojnika nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych podczas jego spożywania. Dlatego, każdy, kto chce wprowadzić herbatę górską do swojego jadłospisu, może to zrobić bez żadnych obaw.
Jednak wszyscy wiemy, że każdy człowiek inaczej reaguje na spożywanie nowych produktów. Warto więc obserwować swój organizm i ewentualne zmiany w nim zachodzące. Jeśli coś nas zaniepokoi warto wtedy udać się do lekarza.
Gojnik suszony krojone liście to idealny wybór, dla tych z nas którzy chcą zadbać o dobre samopoczucie i lepsze zdrowie. Dzięki tej roślinie możemy zapobiec wielu chorobom i infekcjom. Poza tym herbata znacznie poprawia pracę mózgu, a co za tym idzie łatwiej nam się uczyć, czy zapamiętywać większą ilość materiału. Wpływ na nasz mózg pozwala także na łatwiejszą koncentrację, dzięki czemu nasza nauka, czy praca jest znacznie wydajniejsza.
Działanie i zastosowanie gojnika jest bardzo rozległe, co warto wykorzystać. Naturalność jest znacznie lepsza od chemii czy medykamentów, które i tak spożywany w nadmiernej ilości. Dlaczego więc nie skorzystać z tego, co daje nam natura?
Poza tym nie wspomnieliśmy wcześniej o ciekawym szczególe. Picie naparu z gojnika jest bardzo dobrym afrodyzjakiem, zwiększa libido i poprawia potencję. Powoduje to, że w naszej sypialni ponownie rozpala się ogień.
Parzenie herbaty z gojnika jest bardzo proste i nie wymaga żadnych specjalistycznych narzędzi. Możemy jednak zaopatrzyć się w specjalny zaparzacz do herbat, który pomoże nam oddzielić napar od liści. Ponadto po kilku dniach jej stosowania odczujemy pierwsze, pozytywne zmiany w naszym organizmie. W kolejnych dniach stosowania wpadniemy w rutynę parzenia tej herbaty i stanie się ona nieodłączną częścią naszej codzienności.
Jeśli ktoś z nasz jeszcze nie spróbował herbaty górskiej, to jak najszybciej powinniśmy to zmienić, a na pewno nie pożałujemy.
