Nesperas (nieśplik japoński) – charakterystyka, wartości odżywce, wpływ na zdrowie (przepis)

Nesperas to dziwny owoc, który w Polsce stopniowo zyskuje na popularności. Warto o tym wspomnieć, nie tylko ze względu na ciekawy smak, ale także bardzo dobre składniki. Jak Nesperas wpływa na nasze zdrowie? Jak go zjeść? Czy można go uprawiać w klimacie umiarkowanym? O tym już dziś!

Nesperas (nieśplik japoński) – charakterystyka

Nesperas (inne nazwy to kolcowój japoński, kolcowój japoński, ptasie mleczko, winogrono japońskie) to owoc drzewa o tej samej nazwie (należącego do rodziny Rose) i można go spotkać w warunkach naturalnych w południowo-wschodnich Chinach. Owoce mogą być owalne, okrągłe lub w kształcie gruszki.

Nesperas jest mały – jego długość zwykle nie przekracza 5 cm. Może być żółty, pomarańczowy (czasem z czerwonym rumieńcem). Niektóre owoce mają gładką skórkę, inne pokryte są puchem. Miąższ żółty, soczysty i bardzo aromatyczny. Jego smak można określić jako słodko-kwaśny. Nesperas ma pięciokomorowe gniazdo nasienne z dużymi brązowymi nasionami. Owoce są często używane w kuchni, a jednocześnie mają właściwości lecznicze. Od najdawniejszych czasów kolcowój był uprawiany w Chinach i Japonii. Ma prawie 800 odmian. Nesperas to lecznicza roślina, która działa skutecznie przy różnych dolegliwościach.

Historia pochodzenia

Czy słyszeliście kiedyś o owocu, który wygląda jak morela, smakuje jak połączenie brzoskwini z cytryną, a na dodatek nosi egzotyczną nazwę nieśplik japoński? Brzmi tajemniczo, prawda? Ale spokojnie, nie jest to nowa super żywność, którą celebryci piją w smoothie za miliony monet. To po prostu stary, dobry loquat, znany również jako nesperas – owoc, który od wieków podbija podniebienia na całym świecie.

Jak wiele smacznych rzeczy w naszym życiu, nieśplik pochodzi z Azji. Starożytni Chińczycy już tysiące lat temu wiedzieli, że mają w rękach prawdziwy skarb – nie tylko smakowity, ale i zdrowotny. Plotka głosi, że cesarze raczyli się nim, wierząc, że przedłuża młodość. I wiecie co? Patrząc na porcelanową cerę Chińczyków, coś w tym może być!

Nieśplik powędrował następnie do Japonii i Korei, gdzie stał się równie popularny. A potem? No cóż, trafił do Europy w XVIII wieku. Ale zanim zaczęto go jeść, najpierw zrobiono z niego ozdobę. Serio! Europejscy botanicy zachwycili się jego pięknymi, błyszczącymi liśćmi i szybkim wzrostem, więc sadzili go w ogrodach botanicznych. Dopiero później ktoś wpadł na pomysł, żeby spróbować owoców – i tak zaczęła się nowa era w historii nieśplika. Dziś największymi producentami są Hiszpania, Włochy i Grecja – bo przecież ciepły klimat to raj dla tego owocu. Ale nie tylko Europa poszła w ślady Azji. Brazylia, Argentyna i Izrael również dorzuciły swoje trzy grosze do uprawy. Jeśli więc kiedykolwiek znajdziecie się na wakacjach w Andaluzji czy na Sycylii i zobaczycie w sklepie małe, żółte kuleczki – spróbujcie koniecznie! Może odkryjecie nową miłość?

Nieśplik japoński – wartości odżywcze

Owoce pokrewne jabłkom. Zawierają duże ilości cukrów prostych (głównie fruktozy i glukozy) oraz błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego. Aromatyczne owoce są również źródłem witaminy A, witamin z grupy B oraz minerałów (m.in.magnez i potas). Pamiętaj, że zawartość składników odżywczych może się różnić w zależności od odmiany, z którą masz do czynienia.

Owoce są bardzo niskokaloryczne – około 47 kalorii na 100 gramów. Ponadto dostarczają również błonnika, który jest bardzo ważny dla diety redukcyjnej. Dzięki zawartości potasu pomagają usunąć nadmiar wody z organizmu (jest to ważne dla osób, które zmagają się z obrzękami i cellulitem wodnym). Jedyną wadą Nesperasa wydaje się być wysoka zawartość cukru, więc w rozsądnych ilościach należy po niego sięgać. W większości przypadków (dieta i osoby chore na cukrzycę powinny je porzucić, ale nie ma przeciwwskazań, aby od czasu do czasu sobie odpuścić i skosztować ten smaczny owoc).

Nesperas – wpływ na zdrowie

Lecznicze właściwości owoców Nesperas zostały odkryte w starożytnych Chinach i mają działanie wykrztuśne i przeciwzapalne. Podaje się je osobom z zapaleniem górnych dróg oddechowych (przy produkcji syropu na kaszel) lub zaburzeniami trawienia. Działają kojąco na jelita i żołądek. Warto wiedzieć, że owoce i liście nieśplika japońskiego mają właściwości lecznicze. Czasami wywar wodny przygotowany z suszonych liści pomarańczy ma silne działanie przeciwzapalne (nakładaj go zewnętrznie na skórę).

Nieśplik japoński – uprawa

Nieśplik japoński nie może być uprawiany w Polsce, ponieważ nie jest odporny na mróz (temperatury poniżej zera mogą spowodować zamieranie dojrzałych roślin w ciągu kilku dni). W klimacie umiarkowanym owoce zwykle nie dojrzewają.

W Polsce trudno o świeże owoce Nesperas, ponieważ są one bardzo trudne w transporcie (owoce zbiera się dopiero wtedy, gdy są w pełni dojrzałe). Przygotowane z nich preparaty coraz częściej pojawiają się na sklepowych półkach. Nesperas to bardzo różnorodna roślina – liczy około 800 gatunków.

Najpopularniejsze to:

• Champagne (odmiana japońska) charakteryzuje się podłużnymi owocami różnej wielkości i twardą ciemnozłotą skórką. Miąższ tej odmiany jest miękki i słodki (czasem lekko kwaśny). Doskonale nadaje się do długotrwałego przechowywania.
• Tanaka (to odmiana chińska i jednocześnie bardzo popularna w Japonii). Charakteryzuje się dużymi owocami, soczystym i słodko-soczystym miąższem oraz lepszą niż inne odmiany tolerancją na niskie temperatury.
• Itaquera (Preace de Itaquera) to bardzo popularna odmiana w Brazylii. Jej symbolem jest owoc w kształcie gruszki o barwie ciemnopomarańczowej. Owoce są małe, a miąższ słodko-kwaśny.
• Wolfe to odmiana o żółtej skórce i typowym puchu. Owoce są słodkie, soczyste i bardzo aromatyczne.
• Owoce Advance są duże, w kształcie gruszki i mają grubą, żółtą skórkę. Miąższ jest również żółty.

Ciekawostki

🍑 Nieśplik to owoc, który nie boi się zimy! Może kwitnąć w środku grudnia, a owoce dojrzewają już wiosną, co czyni go jednym z pierwszych sezonowych przysmaków w roku. To jak mieć małą cząstkę lata, zanim jeszcze pojawią się truskawki!

🍑Nieśplik to prawdziwa bomba witaminowa – zawiera sporo witaminy A, C, potasu, magnezu i błonnika. W Japonii uważa się, że regularne jedzenie tych owoców może poprawić cerę i opóźnić oznaki starzenia.

🍑liście tego drzewa są wykorzystywane do parzenia herbaty o właściwościach przeciwzapalnych i detoksykujących. W Azji często stosuje się je jako naturalny lek na kaszel i problemy trawienne.

🍑W Hiszpanii nieśplik jest tak ceniony, że otrzymał status chronionej nazwy geograficznej! Owoce uprawiane w regionie Callosa d’en Sarrià (Alicante) są oficjalnie uznane za jedne z najlepszych na świecie.

🍑Owoce nieśplika uwielbiają też zwierzęta! W krajach, gdzie drzewka rosną dziko, często można zobaczyć ptaki i małe ssaki zajadające się tymi soczystymi owocami.

PRZEPIS NA DŻEM

Nieśplik japoński świetnie nadaje się do przetworów – jego słodko-kwaśny smak doskonale komponuje się z cynamonem, wanilią czy nawet imbirem. Oto prosty przepis na domowy dżem z nieśplika, który idealnie sprawdzi się na toście, do serów, a nawet jako dodatek do mięs!

Składniki:

• 1 kg nieśplika japońskiego (loquat, nesperas)
• 500 g cukru
• Sok z 1 cytryny
• 1 laska cynamonu lub ½ łyżeczki mielonego cynamonu
• 1 laska wanilii (opcjonalnie)
• 100 ml wody

Sposób przygotowania:

1. Przygotowanie owoców:

   • Nieśpliki umyj, przekrój na pół i usuń pestki. Jeśli skórka jest twarda, można ją obrać, ale nie jest to konieczne – w skórce jest mnóstwo pektyny, dzięki której dżem pięknie zgęstnieje.

2. Gotowanie owoców:

   • W dużym garnku umieść pokrojone owoce, dodaj cukier, wodę oraz sok z cytryny.
   • Wrzuć laskę cynamonu i wanilię (jeśli używasz).

3. Duszenie dżemu:

   • Gotuj na małym ogniu, co jakiś czas mieszając, aż owoce zaczną się rozpadać (ok. 30-40 minut).
   • Jeśli chcesz uzyskać gładki dżem, możesz zmiksować masę blenderem.

4. Sprawdzenie konsystencji:

   • Na zimny talerzyk nałóż odrobinę dżemu – jeśli nie spływa, jest gotowy!

5. Przekładanie do słoików:

   • Gorący dżem przelej do wyparzonych słoików, zakręć i odstaw do góry dnem na kilka godzin, aby się zawekowały.

Wskazówki:

✔ Nieśplik idealnie komponuje się z imbirem, więc można dodać łyżeczkę startego imbiru dla bardziej wyrazistego smaku.
✔ Jeśli lubisz mniej słodkie przetwory, możesz zmniejszyć ilość cukru i dodać więcej cytryny.
✔ Dżem pasuje nie tylko do pieczywa, ale również do serów pleśniowych lub pieczonego mięsa!