Ostre wirusowe zapalenie wątroby u dzieci – czym się objawia?

Ostre wirusowe zapalenie wątroby to poważna choroba, która może wystąpić również u dzieci. W tym artykule dowiesz się o objawach i przyczynach tego schorzenia, a także o sposobach diagnozy i leczenia. Choroby wątroby u dzieci mogą być różne, jednak dziś skupimy się tylko na tej jednej jednostce chorobowej.

Objawy ostrego wirusowego zapalenia wątroby – kiedy podejrzewać problem?

Ostre wirusowe zapalenie wątroby może mieć różne objawy, które mogą być łagodne lub ciężkie. Warto zwrócić uwagę na następujące sygnały, które mogą sugerować problem. Objawy choroby wątroby u dzieci:

1. Żółtaczka. Żółte zabarwienie skóry, białkówek oczu i błon śluzowych, wynikające z podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi.
2. Ogólne osłabienie i zmęczenie. Uczucie zmęczenia, osłabienia, braku energii, które może utrudniać codzienne funkcjonowanie.
3. Ból brzucha i w okolicy wątroby. Ból wątroby u dziecka w prawym górnym kwadrancie brzucha, może być oznaką zapalenia wątroby. Powiększona wątroba u dzieci.
4. Nudności i wymioty. Uczucie mdłości i częste wymioty, które nie ustępują, mogą być objawem problemów z wątrobą.
5. Utrata apetytu. Spadek apetytu, trudności z jedzeniem, nudności po posiłkach może być oznaką uszkodzenia wątroby.
6. Ciemny kolor moczu. Mocz o ciemnym, herbacianym kolorze może świadczyć o podwyższonym poziomie bilirubiny, co może być objawem zapalenia wątroby.
7. Jasny kolor stolca. Jasne, glinkowate stolce mogą wskazywać na zaburzenia przewodzenia żółci, co może być spowodowane zapaleniem wątroby.
8. Świąd. Świąd skóry, szczególnie bez wyraźnych zmian dermatologicznych, może być objawem podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi.
9. Powiększenie wątroby i śledziony. Wyczulenie przez palpacyjne powiększenie wątroby i śledziony może być oznaką zapalenia wątroby.
10. Gorączka. Podwyższona temperatura ciała, szczególnie w połączeniu z innymi objawami, może świadczyć o zakażeniu wirusowym, w tym wirusów zapalenia wątroby.
11. Objawy grypopodobne. Uczucie osłabienia, bóle mięśni i stawów, ból głowy czy dreszcze mogą być wstępnymi objawami ostrego zapalenia wątroby.

W przypadku wystąpienia powyższych objawów, warto zgłosić się do lekarza, aby wykonać badania diagnostyczne i ocenić, czy występujące dolegliwości są związane z wirusowym zapaleniem wątroby. Wczesne wykrycie i leczenie ostrego zapalenia wątroby może zapobiec poważniejszym powikłaniom, takim jak przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby u dzieci czy niewydolność wątroby.

Zapalenie wątroby u niemowlaka czy dziecka – przyczyny

Zapalenie wątroby u dziecka może mieć różne przyczyny. W przypadku ostrego wirusowego zapalenia wątroby u dzieci najczęstszymi są wirusy zapalne wątroby typu A, B i C. Poniżej przedstawiamy bardziej szczegółowe informacje na temat poszczególnych wirusów i innych przyczyn zapalenia wątroby u dzieci.

Wirusy zapalenia wątroby

1. Wirus zapalenia wątroby typu A (HAV). Zakażenie tym wirusem zwykle prowadzi do ostrego zapalenia wątroby, które samoistnie ustępuje. Przenoszenie wirusa następuje głównie drogą fekalno-oralną, np. przez zanieczyszczoną wodę lub żywność.
2. Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV). Zakażenie HBV może prowadzić zarówno do ostrego, jak i przewlekłego zapalenia wątroby. Przenoszenie wirusa następuje głównie przez kontakt z zakażoną krwią, stosunki płciowe oraz z matki na dziecko podczas porodu. Szczepienia przeciwko HBV są powszechnie dostępne i zalecane dla niemowląt.
3. Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV). Zakażenie HCV może prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, które może prowadzić do marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego. Przenoszenie wirusa następuje głównie przez kontakt z zakażoną krwią.
4. Wirus Epstein-Barr (EBV). Wirus ten powoduje mononukleozę zakaźną, która może prowadzić do zapalenia wątroby. Przenoszenie wirusa następuje głównie przez ślinę (np. przez pocałunki, współdzielenie sztućców).
5. Wirus cytomegalii (CMV). Zakażenie CMV może prowadzić do zapalenia wątroby, szczególnie u niemowląt i małych dzieci. Przenoszenie wirusa następuje głównie przez kontakt z zakażoną śliną, moczem, łzami, krwią, nasieniem i wydzielinami z szyjki macicy.
6. Wirusowe zapalenie wątroby typu E (HEV). Zakażenie tym wirusem powoduje ostre zapalenie wątroby, które zwykle samoistnie ustępuje. Przenoszenie wirusa następuje głównie drogą fekalno-oralną, np. przez zanieczyszczoną wodę lub żywność.

Diagnostyka zapalenia wątroby u dzieci

Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko może mieć zapalenie wątroby, czy inne podobne choroby dziecięce, warto zgłosić się do lekarza. Lekarz może zlecić następujące badania:

1. Próby wątrobowe u dziecka. Ocena poziomu enzymów wątrobowych, takich jak aminotransferaza asparaginianowa (AST) i aminotransferaza alaninowa (ALT), które mogą być podwyższone w przypadku uszkodzenia wątroby. Dodatkowo, ocena poziomu fosfatazy alkalicznej (ALP) i gamma-glutamylotranspeptydazy (GGT) może dostarczyć informacji o możliwych zaburzeniach w funkcjonowaniu wątroby.
2. Badania krwi. Ocena poziomu bilirubiny (bezpośredniej i pośredniej), która może być podwyższona w przypadku uszkodzenia wątroby lub zaburzeń przewodzenia żółci, albuminy, która może być obniżona w przypadku zaburzeń syntetycznej funkcji wątroby, oraz czasu protrombinowego, który może być wydłużony w przypadku zaburzeń krzepnięcia krwi przez nieprawidłowe funkcjonowanie wątroby.
3. Badania serologiczne. W przypadku podejrzenia wirusowego zapalenia wątroby, lekarz może zlecić badania serologiczne w celu wykrycia przeciwciał przeciwko wirusom zapalenia wątroby typu A, B, C, D i E oraz oznaczenie markery wirusów (np. HBsAg czy HCV RNA).
4. Badania obrazowe. Takie jak ultrasonografia (USG) jamy brzusznej, która pozwala ocenić strukturę i wielkość wątroby, obecność zmian ogniskowych czy ewentualne poszerzenie dróg żółciowych. W niektórych przypadkach może być również zastosowany rezonans magnetyczny (MRI) czy tomografia komputerowa (CT), które dostarczają szczegółowych obrazów wątroby i okolicznych struktur.
5. Biopsję wątroby. W razie potrzeby, lekarz może zlecić biopsję wątroby, która polega na pobraniu próbki tkanki wątroby w celu dokładnej oceny histologicznej. Biopsja może pomóc w ustaleniu przyczyny zapalenia wątroby, takiej jak autoimmunologiczne zapalenie wątroby, choroby metaboliczne czy uszkodzenia spowodowane lekami.
6. Inne badania. W zależności od objawów i wyników badań diagnostycznych, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak badania genetyczne w celu wykrycia chorób metabolicznych, testy immunologiczne w przypadku podejrzenia autoimmunologicznych chorób wątroby czy badania na obecność infekcji bakteryjnych, pasożytniczych i grzybiczych.

Diagnostyka zapalenia wątroby u dzieci, zwłaszcza o niejasnej przyczynie, może być procesem stopniowym, wymagającym wielu badań i konsultacji z różnymi specjalistami. Ważne jest jednak, aby jak najszybciej zgłosić się do lekarza w przypadku podejrzenia choroby wątroby u dzieci, aby jak najszybciej rozpocząć właściwe leczenie i uniknąć powikłań.

Leczenie zapalenia wątroby u dzieci

Leczenie zapalenia wątroby u dzieci zależy od przyczyny choroby. W przypadku wirusowego zapalenia wątroby leczenie może obejmować:

1. Leki przeciwwirusowe (np. interferon, rybawiryna). Są stosowane w przypadku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B i C. Leki te hamują rozmnażanie wirusów, zmniejszając ich ilość w organizmie i łagodząc objawy choroby.
2. Leki przeciwwymiotne. Mogą być stosowane w celu łagodzenia nudności i wymiotów, które są częstymi objawami zapalenia wątroby.
3. Leki przeciwbólowe. Mogą być stosowane w celu łagodzenia bólu brzucha związanego z zapaleniem wątroby. Należy jednak pamiętać o unikaniu leków hepatotoksycznych, takich jak paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne.
4. Witaminy i suplementy diety. W przypadku niedoborów żywieniowych lub zaburzeń wchłaniania, lekarz może zalecić przyjmowanie witamin i suplementów diety, takich jak witamina K, witamina A, witamina E, selen czy cynk.

Ważna jest również odpowiednia dieta, bogata w białko i witaminy, oraz unikanie leków hepatotoksycznych. Ponadto, w zależności od przyczyny zapalenia wątroby, leczenie może obejmować:

1. Leczenie chorób metabolicznych. W przypadku chorób metabolicznych prowadzących do zapalenia wątroby, leczenie może obejmować specjalistyczną dietę, suplementację enzymów czy leczenie chelatacyjne (w przypadku choroby Wilsona).
2. Leczenie autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Leczenie może obejmować stosowanie leków immunosupresyjnych, takich jak kortykosteroidy czy azatiopryna, które hamują aktywność układu odpornościowego.
3. Leczenie chorób związanych z niewłaściwą dietą. W przypadku zaburzeń żywieniowych prowadzących do zapalenia wątroby, leczenie może obejmować zmianę diety na odpowiednio zbilansowaną, bogatą w białko, witaminy i minerały.
4. Leczenie chorób związanych z nadużywaniem leków. W przypadku zapalenia wątroby spowodowanego nadużywaniem leków, leczenie może obejmować odstawienie tych leków oraz leczenie objawowe.
5. Usuwanie toksyn i zanieczyszczeń. W przypadku zapalenia wątroby spowodowanego narażeniem na toksyny, leczenie może obejmować unikanie dalszego kontaktu z toksynami oraz leczenie objawowe.
6. Leczenie zakażeń bakteryjnych, pasożytniczych i grzybiczych. W przypadku zapalenia wątroby spowodowanego zakażeniem bakteryjnym, pasożytniczym lub grzybiczym, leczenie może obejmować stosowanie odpowiednich antybiotyków, przeciwpasożytniczych czy przeciwgrzybiczych.
7. Leczenie wrodzonych wad wątroby. W przypadku zapalenia wątroby spowodowanego wrodzoną wadą wątroby, leczenie może obejmować zabiegi chirurgiczne, takie jak naprawa atrezji dróg żółciowych czy usunięcie torbieli wątroby.

Wszystkie decyzje dotyczące leczenia zapalenia wątroby u dzieci powinny być podejmowane przez lekarza specjalistę, który oceni stan zdrowrowia dziecka, przyczynę choroby oraz możliwe konsekwencje terapeutyczne. W przypadku podejrzenia zapalenia wątroby u dziecka, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, aby jak najszybciej rozpocząć właściwe leczenie.