Rak szyjki macicy to najczęstszy nowotwór złośliwy narządów rodnych na świecie. Według statystyk z 2020 roku w Polsce odnotowano 3862 nowych przypadków raka szyjki macicy. Choroba ta zajmuje 6 miejsce wśród nowotworów złośliwych kobiet. Sprawdź, w jaki sposób ustrzec się przed rakiem szyjki macicy. Poznaj główne elementy profilaktyki tego schorzenia.
Edukacja zdrowotna
Mówiąc o profilaktyce raka szyjki macicy, należy najpierw wspomnieć o edukacji zdrowotnej. Powinna ona obejmować takie zagadnienia jak m.in.:
- dbałość o higienę osobistą;
- rozpoczęcie współżycia płciowego (wczesne współżycie zwiększa ryzyko choroby);
- dobór partnerów seksualnych (duża ich liczba podnosi ryzyko choroby);
- prowadzony styl życia (palenie papierosów i niezdrowa dieta to czynnik ryzyka raka szyjki macicy);
- wywiad rodziny (poznanie historii chorobowej najbliższych krewnych);
- dobór środków antykoncepcyjnych (wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych podnosi ryzyko choroby);
- zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową (np. chlamydia, rzęsistek, wirus opryszczki HSV-2).
Szczepienie przeciwko wirusowi HPV
Jednym z kluczowych elementów profilaktyki raka szyjki macicy jest szczepienie HPV. Utrzymująca się infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) to główna przyczyna rozwoju raka szyjki macicy. Do zakażenia tym patogenem może dojść podczas stosunku płciowego, ale i w wyniku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. W większości przypadków infekcja goi się spontanicznie. Na przetrwałe zakażenie nie ma niestety leków. Dlatego tak ważne jest szczepienie przeciwko HPV, które w programie szczepień ochronnych uznaje się za szczepienie zalecane niefinansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Jednak władze wielu miast, gmin i powiatów realizują programy zdrowotne dotyczące szczepień, w ramach których można skorzystać z bezpłatnych szczepień na raka szyjki macicy. Rutynowe wykonywanie szczepień przeciwko HPV zaleca się szczególnie dziewczętom i chłopcom w wieku 11–14 lat. Nie oznacza to jednak, że osoby starsze nie mogą się zaszczepić przeciwko HPV.
Regularne wizyty u ginekologa i badania profilaktyczne
W zapobieganiu rakowi szyjki macicy dużą rolę odgrywają regularne wizyty u ginekologa. Uważa się, że kobieta powinna przynajmniej raz do roku zgłosić się na konsultację u tego specjalisty. Podczas wizyty lekarz wykonać może badanie profilaktyczne w kierunku raka szyjki macicy, którym jest cytologia. Polega ono na mikroskopowej ocenie komórek pobranych specjalną szczoteczką z szyjki macicy. Badanie to pacjentka może wykonać na własną rękę lub skorzystać z programu profilaktycznego, który skierowany jest do kobiet w wieku 25–59 lat, które nie poddawały się cytologii w ciągu ostatnich 3 latach. W przypadku prawidłowego wyniku cytologii ginekolog zaleci ponowne badanie po upływie 3 lat lub – w uzasadnionych przypadkach – po upływie 12 miesięcy. Jeśli w badaniu stwierdzone zostaną zmiany o charakterze dysplastycznym, ginekolog zleci badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem materiału do badania histopatologicznego.
