Astma wysiłkowa to przemijający, niekontrolowany skurcz oskrzeli, który pojawia się zazwyczaj podczas lub po intensywnym wysiłku fizycznym. Ta dolegliwość może dotykać zarówno dzieci, jak i dorosłych, wpływając na jakość życia i ograniczając możliwość uprawiania sportu. Przyjrzyjmy się przyczynom, objawom oraz prawidłowemu postępowaniu w przypadku astmy wysiłkowej.
Co to jest astma wysiłkowa?
Astma wysiłkowa, znana również jako powysiłkowy skurcz oskrzeli, może być odrębną jednostką chorobową lub jednym z objawów przewlekłej astmy oskrzelowej. Szacuje się, że dolegliwość ta może dotykać nawet 12-15% populacji, a w przypadku niektórych grup, takich jak sportowcy uprawiający sporty zimowe, odsetek ten może przekraczać 50%.
Przyczyny astmy wysiłkowej
Przyczyną astmy wysiłkowej jest rozwijająca się reakcja zapalna w oskrzelach spowodowana uwalnianiem cytokin i substancji prozapalnych przez aktywowane komórki zapalne i zakończenia nerwowe. U astmatyków, nadreaktywność oskrzeli po wysiłku fizycznym może być spowodowana procesami uszkodzeń i naprawy nabłonka dróg oddechowych, które mają miejsce w odpowiedzi na różne czynniki drażniące, takie jak zimne i suche powietrze czy zanieczyszczenia.
Objawy astmy wysiłkowej
Typowe objawy astmy wysiłkowej obejmują duszność, kaszel, świsty i ucisk w klatce piersiowej, a także spłycony i niepełny oddech.
Objawy te mogą pojawić się zarówno w trakcie wysiłku, jak i bezpośrednio po jego zakończeniu. Czasami mogą również wystąpić zawroty głowy, ból w nadbrzuszu czy skurcze mięśni. Problemy z oddychaniem często nasilają się w zimie lub występują tylko przy niskich temperaturach.
Rozpoznanie astmy wysiłkowej
Rozpoznanie astmy wysiłkowej opiera się na dokładnym wywiadzie oraz wykluczeniu innych chorób. Badania diagnostyczne, które mogą pomóc w rozpoznaniu to test wysiłkowy na bieżni, testy nadreaktywności oskrzeli, oraz spirometria.
Ostatecznie astmę powysiłkową może zdiagnozować lekarz pulmonolog na podstawie wywiadu, obrazu klinicznego oraz wyników badań.
Leczenie i postępowanie w astmie wysiłkowej
Podstawą leczenia astmy wysiłkowej jest farmakoterapia oraz edukacja pacjenta.
Leki przeciwzapalne
W leczeniu podstawowym stosuje się glikokortykosteroidy wziewne, które zmniejszają stan zapalny i nadreaktywność oskrzeli.
Leki rozszerzające oskrzela
Tu stosuje się grupę β2-agonistów krótko działających, które są używane przed planowanym wysiłkiem fizycznym, celem zapobiegania wystąpienia objawów.
Leki kontrolujące objawy
W niektórych przypadkach stosuje się leki kontrolujące objawy, takie jak antagoniści receptorów leukotrienowych czy teofilina.
Oprócz leczenia farmakologicznego, pacjent powinien być edukowany o istocie unikania ekspozycji na czynniki drażniące oraz regularnego monitorowania stanu zdrowia. Współpraca z lekarzem prowadzącym oraz regularne kontrole są niezbędne dla skutecznego postępowania.
Styl życia i profilaktyka
Ważną rolę w radzeniu sobie z astmą wysiłkową odgrywa odpowiedni styl życia i profilaktyka.
Stopniowe przyzwyczajanie organizmu do wysiłku
Regularne ćwiczenia, które stopniowo zwiększają intensywność, mogą pomóc w zwiększeniu tolerancji na wysiłek.
Wzmacnianie mięśni oddechowych
Ćwiczenia takie jak joga czy pływanie mogą pomóc w poprawie wydolności oddechowej.
Unikanie drażniących czynników
Stosowanie masek ochronnych w zimie oraz unikanie zanieczyszczonego powietrza może zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów.
Dieta
Zrównoważona dieta, bogata w błonnik, witaminy i minerały, może wpłynąć korzystnie na zdrowie oskrzeli.
Astma wysiłkowa to powszechna dolegliwość, która może wpływać na codzienne funkcjonowanie osób dotkniętych tym schorzeniem. Kluczem do skutecznego radzenia sobie z astmą wysiłkową jest właściwe rozpoznanie, leczenie farmakologiczne oraz edukacja pacjenta.
Źródła:
https://e-recepta.net/blog/astma-wysilkowa-objawy-przyczyny-diagnostyka-leczenie/
