Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne to doskonałe wsparcie w radzeniu sobie z bólem. Jednak czy wiesz, że ich skuteczność w dużej mierze zależy od tego, jaki jest ich mechanizm działania? Sprawdź, które preparaty wykazują wyłącznie efekt przeciwbólowy, a które działają także przeciwzapalnie.
Które leki są przeciwbólowe, a które przeciwzapalne?
Spośród leków dostępnych bez recepty preparatem o działaniu wyłącznie przeciwbólowym i przeciwgorączkowym jest paracetamol, który nie wykazuje efektu przeciwzapalnego. W odróżnieniu od niego środki z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) oprócz zmniejszania gorączki oraz bólu łagodzą także stan zapalny. Należą do nich m.in.:
- ibuprofen,
- deksketoprofen,
- ketoprofen,
- diklofenak,
- kwas acetylosalicylowy,
- naproksen.
Ciekawym przykładem jest metamizol. To lek należący do NLPZ, jednak jego działanie przeciwzapalne jest słabsze w porównaniu do innych przedstawicieli tej grupy. Wykazuje za to efekt rozkurczowy i bardzo szybko obniża gorączkę.
Jak działają leki przeciwbólowe i przeciwzapalne?
Wszystkie wspomniane wcześniej leki przeciwbólowe i przeciwzapalne blokują enzymy produkujące prostaglandyny, czyli cząsteczki, które uczestniczą w rozwoju reakcji zapalnej, powstawaniu gorączki oraz przewodzeniu bólu.
Paracetamol wykazuje takie działanie wyłącznie w ośrodkowym układzie nerwowym, tzn. w mózgu i rdzeniu kręgowym, ale nie działa w miejscu rozwoju stanu zapalnego. Z kolei leki przeciwbólowe i przeciwzapalne z grupy NLPZ działają zarówno ośrodkowo, czyli w układzie nerwowym, jak i obwodowo – w pozostałych tkankach organizmu. Z tego względu wpływają bezpośrednio na stan zapalny i mogą zahamować jego rozwój oraz nasilenie.
Przykładem NLPZ jest deksketoprofen. Może złagodzić on ból o natężeniu niewielkim do umiarkowanego, a przy tym nie podrażnia ścian żołądka. W przypadku tego preparatu ryzyko skutków ubocznych dotykających przewód pokarmowy jest niewielkie, dlatego może być zastosowany także na czczo, co przyspieszy początek jego działania. Co więcej, deksketoprofen może zapobiec przemianie bólu ostrego w przewlekły, ponieważ wpływa na przewodzenie bodźców bólowych.
Kiedy stosować leki przeciwbólowe, a kiedy lepsze będą preparaty przeciwzapalne?
Paracetamol pomaga złagodzić ból oraz zmniejszyć gorączkę, dlatego to częsty składnik saszetek na przeziębienie. Jest wskazany u osób cierpiących np. na nadciśnienie czy wrzody żołądka oraz u kobiet w ciąży.
NLPZ są z kolei stosowane w każdym bólu wynikającym ze stanu zapalnego, np. w chorobach zwyrodnieniowych czy podczas miesiączki. Mogą uśmierzyć też inne rodzaje bólu, m.in. migrenę, kolki wątrobowe czy nerkowe oraz nerwobóle. Stosuje się je również w leczeniu objawów przeziębienia i grypy, ponieważ w przebiegu infekcji także rozwija się stan zapalny.
Spośród preparatów dostępnych bez recepty każdy lek przeciwzapalny działa przeciwbólowo, jednak nie każdy środek przeciwbólowy będzie zwalczał stan zapalny. Jeśli masz wątpliwości dotyczące tego, co w Twoim przypadku sprawdzi się najlepiej, poproś o poradę farmaceutę, który dobierze odpowiedni preparat dla Ciebie.
Liczner, G. (2023). Leczenie bólu w gabinecie lekarza rodzinnego. Gabinet Prywatny, 286(6), 36-45.
Woroń, J., & Wordliczek, J. (2017). Połączenie tramadolu z deksketoprofenem w praktyce klinicznej: postęp w leczeniu bólu. Lekarz POZ, 3(1): 61-67.
