Wodorowy test oddechowy jest procedurą diagnostyczną używaną do wykrywania i monitorowania różnych zaburzeń układu pokarmowego, takich jak nadmierny przerost bakterii w jelicie cienkim (SIBO). Test może również służyć do diagnostyki nietolerancji laktozy i fruktozy. Metoda ta oparta jest na założeniu, że w warunkach fizjologicznych nie stwierdza się obecności wodoru w wydychanym powietrzu lub jego stężenie jest małe. Testy oddechowe są bezpiecznym i nieinwazyjnym narzędziem diagnostycznym, dlatego mogą być wykonywane nawet u dzieci. Często stanowią one alternatywę dla inwazyjnych i kosztowych badań.
Jak wygląda wodorowy test oddechowy?
Wodór wytwarzany jest w procesie fermentacji przez bakterie obecne zarówno w jelicie grubym, jak i w jelicie cienkim. Należy wiedzieć, że w warunkach fizjologicznych jego zawartość w wydychanym powietrzu powinna być znikoma. Dlatego też badanie ma na celu zbadanie poziomu wydychanego wodoru i stwierdzenie, czy procesy trawienia oraz wchłaniania w jelitach przebiegają poprawnie.
Test na SIBO rozpoczyna się od wydmuchania jednej próby powietrza na czczo. Następnie pacjent musi wypić roztwór zawierający określony cukier (najczęściej jest to laktuloza). Badanie trwa około 2-3 godzin, w trakcie których diagnosta pobiera próbki powietrza wydychanego przez pacjenta w określonych odstępach czasu, najczęściej co 15-30 minut. Jednocześnie bada on (za pośrednictwem specjalistycznego sprzętu) zawartość wodoru w tychże próbkach.
Uwaga! Jednym z najważniejszych aspektów jest prawidłowe przygotowanie się do wykonania testu, ponieważ ma to ogromny wpływ na jego wiarygodność. Przede wszystkim – badanie jest wykonywane na czczo. W ciągu ostatnich 12 godzin przed wykonaniem testu trzeba zachować całkowity post.
Przed wykonaniem badania obowiązuje także ścisła dieta, a czas jej trwania zależy od objawów. Pacjenci z biegunkami i/lub wzdęciami powinni przestrzegać jej 24 godziny przed testem (w całym dniu przed testem), a w przypadku osób, które cierpią na zaparcia i/lub wzdęcia – przez 48 godzin (całe dwa dni przed testem). Bezwzględne przeciwwskazania do wykonania testu stanowią dziedziczna nietolerancja fruktozy oraz hipoglikemia poposiłkowa.
Dokładniejsze zalecenia odnośnie przygotowania się do badania należy wdrożyć w życie nawet do nawet czterech tygodni przed wykonaniem testu. Miesiąc przed wykonaniem badania nie należy bowiem stosować antybiotyków, prokinetyków, ale też innych leków z wybranych grup.
Kwestie farmakoterapii muszą być każdorazowo konsultowane z lekarzem. Na 14 dni przed wykonaniem badania nie należy stosować: środków przeciwbiegunkowych oraz przeciwzaparciowych, suplementów błonnika, probiotyków oraz ziół bakteriobójczych.
Dodatkowo – na 7 dni przed wykonaniem badania nie powinno się stosować inhibitorów pompy protonowej.
Kiedy należy wykonać wodorowy test oddechowy?
Zaburzenia w składzie, ilości i umiejscowieniu bakterii jelitowych mogą być źródłem wielu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Zdecydowanie najczęstszymi objawami SIBO są bóle brzucha, wzdęcia, nadmierne gazy jelitowe, biegunki, odbijanie, refluks, a nawet zmęczenie i obniżony nastrój.
Objawy te powinny zasugerować nam konieczność wykonania wodorowego testu oddechowego. Warto wspomnieć, że jeżeli do objawów należą także zaparcia, problem może mieć swoje podłoże w przeroście bakterii produkujących metan (tak zwanych metanogenów).
W tej sytuacji zdecydowanie warto jest rozważyć wykonanie wodorowo-metanowego testu oddechowego, który opiera się na identycznych zasadach. Jeżeli zastanawiacie się czy w Waszej sytuacji uzasadnione jest przeprowadzenie wodorowego lub wodorowo-metanowego testu oddechowego, koniecznie skontaktujcie się ze specjalistami.
