Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży stanowi jeden z najważniejszych aspektów ich rozwoju, a jednocześnie coraz częściej jest zagrożone. W ostatnich latach obserwujemy wzrost problemów psychicznych wśród najmłodszych – ale dlaczego? W niniejszym artykule postaramy się przyjrzeć przyczynom tego zjawiska oraz zastanowić się, co możemy zrobić, aby poprawić sytuację.
Zdrowie psychiczne dziecka – jakie czynniki wpływają na jego kształtowanie?
Rodzina i środowisko
Jednym z kluczowych czynników wpływających na zdrowie psychiczne dzieci jest ich środowisko rodzinne. Stres, konflikty i brak stabilizacji emocjonalnej mogą prowadzić do problemów z funkcjonowaniem psychicznym oraz emocjonalnym. Dlatego też, ważne jest, aby dzieci dorastały w warunkach sprzyjających ich rozwojowi, z miłością, wsparciem oraz wzajemnym zrozumieniem.
Szkoła i rówieśnicy
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest również ściśle związane z ich funkcjonowaniem w szkole oraz relacjami z rówieśnikami. Nacisk na osiągnięcia, presja czasu oraz rywalizacja mogą prowadzić do przepracowania, a nawet wypalenia. Dodatkowo, problemy z rówieśnikami, takie jak wykluczenie czy bullying, mogą wpłynąć na poczucie własnej wartości oraz przyczynić się do depresji czy lęków.
Media społecznościowe i technologia
Współczesne zdrowie psychiczne młodzieży jest również narażone na wpływ mediów społecznościowych oraz technologii. Porównywanie się z innymi, nieustanne bombardowanie informacjami oraz brak czasu na regenerację to tylko niektóre z zagrożeń.
Źródło: Vecteezy
Choroby psychiczne w Polsce – statystyki i dane
Wzrost liczby przypadków
W ostatnich latach obserwujemy wzrost liczby przypadków chorób psychicznych wśród dzieci i młodzieży. Według danych Centralnych Systemów Medycznych NFZ, liczba zgłoszeń związanych z problemami psychicznymi wśród tej grupy wiekowej rośnie. Warto zwrócić uwagę na fakt, że wiele przypadków pozostaje niezdiagnozowanych, co może oznaczać, że faktyczna skala problemu jest jeszcze większa.
Jednym z powodów wzrostu liczby przypadków może być zwiększona świadomość na temat zdrowia psychicznego oraz większa liczba specjalistów zajmujących się tym obszarem. Jednakże, istnieje również wiele czynników społecznych i kulturowych, które mogą wpłynąć na to zjawisko, takich jak rosnące wykorzystanie technologii i media społecznościowe, zmiany w strukturze rodziny czy presja związana z osiągnięciami szkolnymi.
Najczęstsze schorzenia
Wśród najczęstszych schorzeń psychicznych występujących u dzieci i młodzieży w Polsce wymienia się depresję, zaburzenia lękowe oraz ADHD. W przypadku depresji warto zwrócić uwagę na fakt, że młodzież często nie potrafi sama zidentyfikować swojej choroby, co utrudnia jej diagnozę oraz leczenie.
Zaburzenia lękowe stanowią kolejną dużą grupę schorzeń psychicznych, dotykającą 4,2% dzieci i młodzieży. Lęk może mieć różne formy, takie jak lęk społeczny, fobie czy lęk uogólniony. Warto wspomnieć, że pandemia COVID-19 mogła wpłynąć na wzrost liczby przypadków zaburzeń lękowych, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, które były narażone na izolację, ograniczenia kontaktów społecznych oraz naukę zdalną.
ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) to kolejne powszechne schorzenie, które dotyka około 5% dzieci i młodzieży w Polsce. ADHD może prowadzić do trudności w koncentracji, impulsywności oraz nadmiernej aktywności ruchowej. Wczesna diagnoza i odpowiednie wsparcie są kluczowe dla rozwoju oraz funkcjonowania dzieci z ADHD.
Podsumowując, zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w Polsce stanowi istotny problem, który wymaga uwagi oraz działań ze strony rodziców, nauczycieli, specjalistów oraz instytucji odpowiedzialnych za opiekę nad młodzieżą. Wzrost liczby przypadków chorób psychicznych oraz rosnąca liczba osób dotkniętych depresją, zaburzeniami lękowymi oraz ADHD, wskazują na potrzebę wprowadzenia skutecznych strategii i programów prewencyjnych oraz interwencyjnych.
Jak poprawić zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w Polsce?
Wsparcie ze strony rodziców
Rodzice mają kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ważne jest, aby byli świadomi problemów swoich pociech oraz potrafili im udzielić wsparcia. Dobrym rozwiązaniem może być także uczestnictwo w warsztatach czy szkoleniach, które pomogą rodzicom zrozumieć potrzeby swoich dzieci.
Współpraca ze szkołą
Zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce może również znacznie poprawić się dzięki współpracy rodziców ze szkołą.Wspólna praca nad tworzeniem przyjaznego środowiska edukacyjnego, uwzględniającego potrzeby emocjonalne uczniów oraz dbającego o ich zdrowie psychiczne, może przyczynić się do zmniejszenia liczby przypadków problemów psychicznych. Warto dążyć do tego, aby szkoły prowadziły zajęcia mające na celu rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, naukę asertywności oraz budowanie poczucia własnej wartości.
Profesjonalna pomoc
W przypadku wystąpienia problemów psychicznych u dzieci i młodzieży, niezwykle ważne jest skorzystanie z pomocy specjalistów, takich jak psychologowie, psychiatrzy czy terapeuci. W Polsce dostęp do takiej pomocy jest coraz łatwiejszy, jednak nadal wiele osób obawia się stigmatyzacji związanej z korzystaniem z takich usług. Praca nad zmianą tego podejścia oraz zwiększenie dostępności pomocy specjalistycznej może przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.
Zmiana podejścia do mediów społecznościowych i technologii
W celu poprawy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, warto również zwrócić uwagę na ich korzystanie z mediów społecznościowych oraz technologii. Edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu, ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem i rozmowy na temat zdrowego stosunku do mediów społecznościowych mogą pomóc młodym ludziom radzić sobie z negatywnym wpływem tych narzędzi na ich zdrowie psychiczne.
Czy istnieją jakieś organizacje, które oferują wsparcie dla rodzin z dziećmi z zaburzeniami psychicznymi?
Tak, istnieje wiele organizacji, zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i lokalnym, które oferują wsparcie dla rodzin z dziećmi z zaburzeniami psychicznymi. Oto kilka przykładów takich organizacji:
- Federacja na rzecz Rozwoju Psychiatrycznego (FRP). Polska organizacja non-profit, której celem jest wspieranie osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin. FRP prowadzi szkolenia, warsztaty, konferencje oraz działania informacyjne i edukacyjne.
- Stowarzyszenie „JESTEM”. Polskie stowarzyszenie, którego misją jest wspieranie dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, ich rodziców, nauczycieli oraz specjalistów. Organizacja prowadzi warsztaty, spotkania oraz inne działania edukacyjne.
- National Alliance on Mental Illness (NAMI). Międzynarodowa organizacja non-profit, która oferuje wsparcie, edukację i pomoc dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin. NAMI prowadzi grupy wsparcia, programy edukacyjne oraz kampanie informacyjne.
- Mental Health America (MHA). Międzynarodowa organizacja działająca na rzecz poprawy zdrowia psychicznego i wspierająca osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodziny. MHA oferuje zasoby, grupy wsparcia, programy edukacyjne oraz badania.
- Mind. Organizacja non-profit z Wielkiej Brytanii, która oferuje wsparcie, poradnictwo oraz informacje dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin. Mind prowadzi kampanie informacyjne, programy edukacyjne oraz udziela porad prawnych.
Te organizacje to tylko kilka przykładów. Warto sprawdzić lokalne stowarzyszenia i organizacje, które mogą oferować wsparcie dla rodzin z dziećmi z zaburzeniami psychicznymi. Ważne jest również pamiętanie, że korzystanie z usług specjalistów, takich jak psychiatrzy, psychologowie czy terapeuci, może być bardzo pomocne dla rodzin borykających się z problemami psychicznymi.
Warto pamiętać
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży stanowi jeden z kluczowych aspektów ich rozwoju, a jego zagrożenia są coraz bardziej widoczne. Warto zwrócić uwagę na przyczyny tego zjawiska i podjąć działania w celu poprawy sytuacji. Współpraca rodziców, szkół oraz specjalistów, a także zmiana podejścia do mediów społecznościowych i technologii, może przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce. Warto zwrócić uwagę na przyczyny tego zjawiska i podjąć działania w celu poprawy sytuacji.
- Współpraca rodziców, nauczycieli oraz specjalistów. Należy zacieśnić współpracę pomiędzy tymi trzema grupami w celu wczesnego wykrywania problemów psychicznych u dzieci i młodzieży oraz zapewnienia odpowiedniego wsparcia i leczenia.
- Edukacja na temat zdrowia psychicznego. Wprowadzenie edukacji na temat zdrowia psychicznego do programów nauczania może pomóc dzieciom i młodzieży lepiej rozumieć swoje problemy, a także rozwijać umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami.
- Zmiana podejścia do mediów społecznościowych i technologii. Należy podkreślić znaczenie umiarkowanego korzystania z mediów społecznościowych oraz wprowadzenie programów edukacyjnych dotyczących cyberprzemocy, aby zminimalizować negatywny wpływ tych czynników na zdrowie psychiczne młodzieży.
- Wsparcie dla rodzin. Wprowadzenie programów wsparcia dla rodzin, takich jak grupy wsparcia dla rodziców, poradnictwo czy warsztaty, które mogą pomóc rodzicom lepiej zrozumieć problemy psychiczne swoich dzieci oraz nauczyć ich, jak z nimi radzić sobie.
- Promowanie aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Zachęcanie dzieci i młodzieży do regularnej aktywności fizycznej oraz zdrowego stylu życia może pomóc w łagodzeniu objawów niektórych schorzeń psychicznych oraz wpłynąć na ogólną poprawę samopoczucia.
- Dostępność usług zdrowia psychicznego. Zwiększenie dostępności świadczeń zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, szczególnie w mniejszych miejscowościach oraz na obszarach wiejskich, może przyczynić się do lepszego wykrywania i leczenia zaburzeń psychicznych.
- Działania prewencyjne. Wdrożenie programów prewencyjnych, takich jak warsztaty na temat radzenia sobie ze stresem, asertywności czy umiejętności społecznych, może pomóc dzieciom i młodzieży w zapobieganiu problemom psychicznym.
Podejmując konkretne działania i promując świadomość zdrowia psychicznego, można przeciwdziałać rosnącej liczbie przypadków chorób psychicznych wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Współpraca rodziców, szkół oraz specjalistów, a także zmiana podejścia do mediów społecznościowych i technologii, może przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce.
