Artykuł partnera.
Miażdżyca to poważne schorzenie, mogące mieć jeszcze poważniejsze konsekwencje – na przykład w postaci zawału serca. Jej podłożem jest przede wszystkim niezdrowy tryb życia: niewłaściwa dieta, mało ruchu i palenie papierosów. Co warto zmienić w codziennym funkcjonowaniu, by zapobiegać rozwinięciu się miażdżycy?
Miażdżyca – co to za choroba?
Miażdżyca jest przewlekłą chorobą zapalną tętnic, cechującą się tworzeniem charakterystycznych zmian w ich ścianie – blaszek miażdżycowych. Zbudowane są one głównie z cholesterolu; wyrastają ze ściany tętnicy, doprowadzając do zmniejszenia przepływu krwi (niedokrwienia), skutkującego niedotlenieniem narządów.
Profilaktyka miażdżycy jest jednocześnie profilaktyką chorób sercowo-naczyniowych. Dlaczego jest tak istotna? Choroby z tej grupy są główną przyczyną zgonów w większości populacji europejskich oraz ważną przyczyną niepełnosprawności. Miażdżyca jest podstępnym schorzeniem, gdyż rozwijając się przez wiele lat niezauważona, prowadzi do zawałów serca i udarów mózgu, które z reguły występują nagle.
Profilaktyka miażdżycy – dieta
Miażdżycę powoduje nadmiar „złego” cholesterolu, czyli frakcji LDL we krwi. Aby go obniżyć, nie wystarczy farmakologia – kluczem jest przestrzeganie konkretnej diety. Jakie zalecenia dietetyczne trzeba wprowadzić w życie, by zapobiegać miażdżycy?
- Jak najczęstsze spożywanie warzyw i owoców – są źródłem dużej ilości antyoksydantów, potasu i błonnika.
- Wprowadzenie do diety żywności zawierającej sterole i stanole roślinne (tzw. fitosterole). Jednym z takich produktów jest margaryna Optima Cardio. Można używać jej zamiast masła na kanapki, a także na niej smażyć czy używać do pieczenia.
- Spożywanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, które dostarczają witamin z grupy B, składników mineralnych (magnez, cynk) i błonnika pokarmowego.
- Spożywanie chudego nabiału i rezygnacja z masła i tłustych produktów mlecznych. Ograniczenie między innymi tłustych serów, śmietany 30 i 36%, mleka z zawartością tłuszczu powyżej 2%.
- Ograniczenie spożycia mięsa, zwłaszcza czerwonego oraz przetworzonych produktów mięsnych. Zamiana mięsa na ryby i nasiona roślin strączkowych.
- Wprowadzenie produktów, które są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, na przykład morskich ryb, orzechów i pestek.
- Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych (kwasy tłuszczowe nasycone) i zastąpienie ich olejami roślinnymi (kwasy tłuszczowe nienasycone): olejem rzepakowym, oliwą.
- Unikanie przetworzonej żywności i fast foodów.
- Picie minimum 1,5 litra wody dziennie.
Profilaktyka miażdżycy – aktywność fizyczna
Jednym z czynników ryzyka miażdżycy jest nadwaga lub otyłość i zbyt mała aktywność fizyczna. Wysiłek, który pozwoli zachować mocne i zdrowe serce oraz obniżyć poziom „złego” cholesterolu nie musi być długi i intensywny. Do zachowania zdrowia i uniknięcia rozwoju choroby wystarczy 30 minut ruchu co drugi dzień. Najlepsza jest aktywność aerobowa, która uaktywnia jak najwięcej mięśni, czyli na przykład marsz, marszobieg, jazda na rowerze, pływanie czy jogging.
Profilaktyka miażdżycy – używki
W profilaktyce miażdżycy bardzo ważne jest rzucenie palenia i unikanie dymu tytoniowego. Palenie papierosów ma niezaprzeczalny udział w tworzeniu się zmian miażdżycowych, procesie zakrzepicy, a także dysfunkcji śródbłonka naczyniowego i powstawaniu stanu zapalnego. Badania pokazują, że osoby palące charakteryzują się 2-krotnie większym ryzykiem zgonu sercowo-naczyniowego w ciągu 10 lat niż pacjenci z tymi samymi czynnikami ryzyka, ale niepalący.
Dobrze jest również ograniczyć alkohol i spożywać go raczej okazjonalnie niż regularnie. Według badań najniższe ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych występuje u abstynentów, a nawet niewielka ilość alkoholu wiąże się z podwyższonym ciśnieniem krwi.
Miażdżyca to poważna choroba, której pierwsze objawy często są niewidoczne, a skutki – bardzo poważne. Profilaktyka tej choroby obejmuje więc po prostu prowadzenie zdrowego trybu życia – z odpowiednią dietą, aktywnością fizyczną i bez używek. Wprowadzenie takich zmian do codziennego funkcjonowania wymaga nieco dyscypliny, ale pozwala cieszyć się doskonałym zdrowiem i samopoczuciem przez wiele lat.
[1] Buczyńska, A., Pizun, A., Kasprzycki, K., Zalewski, J., Paradoks palacza, Kardiologia Inwazyjna nr 6 (11), ROK 2016
[2] Barylski, M., Hipercholesterolemia współistniejąca z nikotynizmem — kiedy rozpocząć terapię hipolipemizującą?, Kardiologia Polska 2015; 73, supl. I: 1–7
[3] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/alkohol-i-choroby-ukladu-sercowo-naczyniowego/
