To pachnące zioło było pierwotnie uprawiane w tropikalnej Azji od Indii po Filipiny. Trawa cytrynowa jest uważana za przyprawę uniwersalną. Uzupełnia smak warzyw i mięsa, ryb i owoców morza, a także jest wykorzystywana do produkcji aromatycznych herbat. Może być spożywana na świeżo, suszona lub przetwarzana na proszek. Jej właściwości bakteriobójcze, przeciwbólowe i uspokajające są wykorzystywane w medycynie. Olejek eteryczny pozyskuje się z liści i kwitnących wierzchołków.
Komercyjne plantacje trawy można znaleźć głównie w Malezji, Indiach, Chinach, Sri Lance, Indonezji i Afryce Południowej. Jest również popularna wśród ogrodników w Ameryce Łacińskiej i USA.
Skład chemiczny i właściwości trawy cytrynowej
Jakie są trawa cytrynowa właściwości? Otóż, najcenniejszymi składnikami rośliny są olejki eteryczne. W ich skład wchodzą naturalne tłuszcze – cytral, mikryna, linalol, dipinen. Jednak udział tłuszczów wynosi tylko 0,05, pod względem objętości są one znacznie gorsze od białek (1,82%) i węglowodanów (2,53%). Łodygi jadalne uważane są za pokarm niskokaloryczny – zawierają tylko 99 kcal na 100 g.
Substancja | Objętość (w% od 100 g) | Rola w ciele |
Niacyna | 0,1 | Reguluje metabolizm węglowodanów, zapewnia prawidłowy stan skóry |
Ryboflawina | 0,01 | Chroni przed infekcjami, uczestniczy w produkcji hemoglobiny |
Witamina A | 0,6 | Zwiększa odporność, odpowiada za zdrowie wzroku i błon śluzowych |
Kwas askorbinowy | 0,26 | Wzmacnia odporność na wirusy i drobnoustroje, wytwarza enzymy i hormony |
Potas | 72,3 | Normalizuje gospodarkę wodno-energetyczną, kontroluje pracę mięśni i nerek. |
Wapń | 6,5 | Tworzy tkanki zębów i kości |
Magnez | 6 | Reguluje pracę serca, żołądka, układu nerwowego |
Żelazo | 0,82 | Wytwarza hemoglobinę, dotlenia tkanki |
Mangan | 0,52 | Kieruje metabolizmem białkowo-węglowodanowym i pracą układu nerwowego |
Cynk | 0,22 | Stymuluje podział komórek, wspiera układ odpornościowy i rozrodczy |
Ponadto zielona część rośliny zawiera około 20 terpenów i fitosteroli, które działają przeciwbakteryjnie, grzybobójczo i przeciwzapalnie.
Przydatne właściwości i zastosowania trawy cytrynowej
W krajach tropikalnych trawa cytrynowa jest codzienną przyprawą kulinarną do dań gorących, sałatek i napojów. Ale to nie wszystko – to pachnące zioło ma jeszcze sześć innych pożytecznych zastosowań:
- Etnonauka. Świeże łodygi, wywary z suszonych liści i napary z oleju są używane do leczenia ran, infekcji i ponad 20 chorób przewlekłych.
- Aromaterapia. Suszony proszek z trawy cytrynowej i olejek eteryczny z rośliny skutecznie zwalczają stres, depresję, chroniczne zmęczenie.
- Kosmetyka. Szampony, lakiery do włosów, mydła, balsamy, kremy i dezodoranty powstają na bazie olejku i esencji z trawy cytrynowej.
- Kontrola owadów. Terpeny w trawie odstraszają muchy, komary i karaluchy.
- Niszczenie pasożytów jelitowych. Tłuszczowy składnik geraniol zabija nicienie.
- Magiczna praktyka. Ludy tropikalnej Azji używają trawy cytrynowej do rytuałów wróżenia i składania ofiar bogom.
Zastosowanie kulinarne
Główną cechą trawy cytrynowej jest jej połączenie z ogromną gamą produktów spożywczych, od mięs po słodycze. Potrawy przyrządzane z tym ziołem nabierają świeżego aromatu i łagodnego smaku, przypominającego mieszankę cytryny, mięty i korzenia imbiru. Indyjscy kucharze dodają pachnące łodygi do warzywnych gulaszy i curry. Chińczycy i Filipińczycy używają go do ryb i kurczaka. Legendarne tajskie zupy i sałatki zawsze zawierają trawę cytrynową.
Co ciekawe lekko posiekane łodygi wrzuca się do zupy i usuwa przed końcem gotowania. Do sałatki lub jako dodatek do pieczeni trawa cytrynowa jest rozdrabniana na cienkie krążki, jak pory. W tej postaci może być również stosowana w sosach barbecue i marynatach. Dobrze komponuje się z sosem sojowym, octem, czosnkiem i różnymi rodzajami pieprzu.
Świeża trawa cytrynowa jest trudna do zastąpienia, ponieważ żaden inny produkt nie jest w stanie dokładnie oddać jej specyficznego aromatu. Mieszanka skórki cytrynowej i liści rukoli może być używana w marynatach i sałatkach. Do zup nadają się suszone liście lub tajska pikantna pasta.
Trawa cytrynowa w medycynie tradycyjnej
Azjatyccy uzdrowiciele stosują w celach leczniczych świeże łodygi, herbatę z suszonych liści oraz inhalacje z odwaru trawy cytrynowej. Środki te pomagają w następujących dolegliwościach:
- Infekcje dróg oddechowych. Olejki terpenowe z rośliny niszczą paciorkowce i gronkowce. Herbatka z trawy cytrynowej lub rosół ze świeżymi łodygami ma za zadanie wyeliminować kaszel, katar i gorączkę.
- Niestrawność i biegunka. Trawa cytrynowa jest skuteczna przeciwko bakteriom żołądkowym 10 rodzajom bakterii coli.
- Grzybicze zmiany skórne. Olejek z trawy cytrynowej skutecznie leczy porosty, trichofitozę, parch.
- Choroby sercowo-naczyniowe. Odwar z liści rośliny stabilizuje tętno, obniża ciśnienie krwi.
- Zaburzenia nerwowe. Wchodzący w skład olejków cytral działa kojąco na układ nerwowy, likwiduje bezsenność i depresję.
- Cukrzyca. Wodna zawiesina trawy cytrynowej pomaga w normalizacji poziomu cukru we krwi.
- Bół głowy. Trawa hamuje działanie enzymów powodujących skurcze naczyń mózgowych.
- Opryszczka. Smarowanie olejkiem eterycznym leczy „zimno” na ustach.
- Rak jelita. Składnik tłuszczowy limonen zapobiega uszkodzeniom DNA komórek, które powodują wzrost guza.
- Rany. Środki przeciwbólowe i środki przeciwdrobnoustrojowe sprzyjają szybkiej regeneracji tkanek.
- Bóle stawów i mięśni. Wcieranie olejku z trawy cytrynowej działa przeciwbólowo na reumatyzm, dnę moczanową, lumbago, stłuczenia i skręcenia.
Zastosowanie w kosmetologii
Substancje antybakteryjne zawarte w roślinie zapobiegają powstawaniu trądziku i czyraków. Trawa cytrynowa działa ściągająco, zwężając pory i zmniejszając produkcję sebum. Oto 5 sposobów na wykorzystanie tej rośliny do upiększenia skóry i włosów:
- Tonik lodowy. Wywar z łodyg jest zamrażany na tackach na kostki lodu. Przetrzyj twarz 2-3 razy w tygodniu. Produkt napina skórę poprzez zwężenie porów w strefie T.
- Makijaż podstawowy. Wymieszaj 2 łyżki naparu z rumianku i 2 krople olejku z trawy cytrynowej. Nasmaruj twarz cienką warstwą przed nałożeniem podkładu.
- Maska na twarz. Przygotuj mieszankę z 2 łyżek tłustej kwaśnej śmietany, 5 kropli oleju z trawy cytrynowej i 2 łyżeczek miodu i zielonej glinki. Nałożyć na twarz, pozostawić na 15 minut, następnie zmyć ciepłą wodą. Zabieg zapewnia efekt odświeżający, zmiękczający i nawilżający.
- Odżywka do włosów przetłuszczających się. Lekko ubitą łodygę sorgo cytrynowego gotuje się przez 15 minut w 1 szklance wody. Pozostawić pod przykryciem na 2 h. Płukanie włosów po umyciu usuwa łupież i tłuste cebulki.
- Dezodorant. Wymieszaj 5 kropli oleju z trawy cytrynowej z 1 łyżeczką oliwy z oliwek. Nasmaruj pachy mieszanką po goleniu. Łagodzi podrażnienia po goleniu i zmniejsza wydzielanie potu.
Jak używać trawy cytrynowej do odchudzania
Istnieją 2 opcje stosowania trawy cytrynowej w diecie:
- Herbata odchudzająca. Umieść w szklanym naczyniu 1 drobno posiekaną łodygę trawy cytrynowej, 2 cm kawałek korzenia imbiru i gałązkę mięty . Zalej 1 litr wrzącej wody, przykryj i odstaw na 5 minut. Po odcedzeniu dodaj sok z połowy cytryny i dowolny słodzik bez kalorii. Pij na ciepło lub zimno 4 razy dziennie.
- Przyprawa do żywności. Drobno posiekane łodygi zamiast soli i cukru dodaje się do farszu do ryb lub grillowanego kurczaka, do świeżej sałatki, zupy. Potrawy nabierają smaku i aromatu bez zwiększania kaloryczności.
Aromatyczne zioło nie ma bezpośredniego wpływu na spalanie tłuszczu. Jest jednak często spożywane jako środek wspomagający dietę. Faktem jest, że herbata z trawy cytrynowej może hamować apetyt. Zastępując kolejną „przekąskę” filiżanką aromatycznej herbaty, osoba zmniejsza kaloryczność swojej diety. Ponadto napar działa jako środek moczopędny i przeczyszczający. Usuwanie nadmiaru płynów z tkanek obniża wagę, a oczyszczanie jelit i wątroby z toksyn przyspiesza przemianę materii.
Czy trawę cytrynową można spożywać podczas ciąży i karmienia piersią?
Pomimo wielu przydatnych właściwości rośliny, trawa cytrynowa w ciąży przez lekarzy nie jest zalecana przyszłym matkom. Substancje czynne mogą powodować następujące działania niepożądane:
- Alergia. Objawia się wysypką skórną, katarem, dusznością lub obrzękiem krtani.
- Gwałtowny spadek poziomu cukru we krwi. Efekt ten jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet z hipoglikemią lub cukrzycą w czasie ciąży.
Zakaz używania trawy cytrynowej dotyczy również matek karmiących. Produkt może powodować reakcje alergiczne u dziecka. Ponadto wpływ trawy cytrynowej na laktację nie został w pełni poznany, dlatego lepiej wykluczyć ryzyko.
Przeciwwskazania i możliwe szkody
Roślina uważana jest za jedną z najbezpieczniejszych na świecie. Jednak surowo zabrania się używania go w przypadku niektórych chorób. Między innymi:
- choroby nerek i wątroby;
- hipoglikemia;
- alergia na zboża (owies, proso, kukurydza itp.);
- obfite miesiączki.
Gdy produkt jest nadużywany, a zdrowi ludzie doświadczają nieprzyjemnych objawów – zawrotów głowy, senności, zwiększonego apetytu i pragnienia. Dlatego należy przestrzegać bezpiecznej dziennej dawki od 2 do 10 g.
Jak wybrać i przechowywać trawę cytrynową
Trawa cytrynowa nie rośnie w klimacie umiarkowanym i zimnym, dlatego jest wysyłany z Chin, Indii i Tajlandii. Świeże zioło jest dostępne w azjatyckich sklepach spożywczych i dużych supermarketach. Najlepszy wybór jest w sklepach z produktami ekologicznymi, które oferują trawę cytrynową uprawianą bez użycia pestycydów i GMO.
Oznaką wysokiej jakości rośliny jest grubsza część korzeniowa. Im dłuższe i cięższe są łodygi, tym są zdrowsze. Dopuszczalne są lekko zwiędłe zielone końcówki, ale nie należy brać żadnych wysuszonych części.
Natychmiast po zakupie zawiń roślinę szczelnie w papier i włóż do szuflady na warzywa w lodówce. Dzięki temu produkt zachowuje świeżość nawet do 2 tygodni. Trawa cytrynowa dobrze przechowuje się w zamrażarce. Osłabia to nieco smak, ale łodygi łatwiej się później kroi. Inną metodą przechowywania jest drobno posiekać zioło, wysuszyć je i umieścić w szklanym słoiku. Suszone łodygi zmielić na proszek za pomocą młynka do kawy lub dodać do potraw w kawałkach.