Maślak uważany jest za jeden z najsmaczniejszych grzybów. Może być marynowany, smażony, gotowany i duszony. Bardzo dobrze nadaje się jako przyprawa do potraw. Maślak jest grzybem jadalnym i nie należy go mylić z grzybami trującymi. Maślak należy do rodziny grzybów maślakowatych. Poznaj wartości odżywcze maślaków i sposoby na wykorzystanie ich w kuchni.
Rodzaje maślaków
Możemy wyróżnić kilka rodzajów tych grzybów:
- maślak żółty,
- maślak sitarz,
- maślak pstry,
- maślak rdzawobrązowy.
Maślaki – charakterystyka
Maślak to grzyb jadalny o wysokiej jakości smakowej. Ma również dobry aromat. Składa się głównie z wody i podobnie jak większość grzybów ma niską wartość odżywczą. Maślaki to grzyby, które często rosną pod sosną, dlatego nazywany są również sośniakami. Czapka maślaka ma do 15 cm szerokości.
Najpopularniejszym typem jest maślak pospolity. Kapelusz jego jest brązowy. Stopień ubarwienia zależy od ilości barwnika. Czapka pokryta jest cienką warstwą skóry, która łatwo odpada. To jest znak tego grzyba. Skórka maślaka może być bardzo gorzka, dlatego najlepiej jest ją zdjąć przed przygotowaniem do spożycia maślanki. Na skórze znajduje się również trudny do strawienia śluz. Pod korkiem znajduje się jasnożółta lub żółta tubka. Hymenofity w młodych owocnikach są pokryte białymi skorupkami i można je później łatwo oddzielić od miazgi kapelusza.
Wartości odżywcze maślaków
Maślaki to grzyby, które są bogate w wiele wartości odżywczych. Oto kilka z nich:
- Białko. Masłaki są źródłem białka, które jest niezbędne do budowy i naprawy tkanek w organizmie. W 100 g masłaków znajduje się około 3-4 g białka.
- Błonnik. Masłaki zawierają błonnik pokarmowy, który jest ważny dla zdrowia układu pokarmowego. Błonnik pomaga w utrzymaniu regularności wypróżnień oraz obniża poziom cholesterolu we krwi.
- Witaminy. Masłaki są bogate w witaminę B2 (ryboflawinę), witaminę B3 (niacynę) oraz witaminę D. Witamina B2 i B3 są ważne dla metabolizmu energetycznego, a witamina D pomaga w wchłanianiu wapnia i utrzymaniu zdrowych kości.
- Minerały. Masłaki są dobrym źródłem potasu, żelaza, fosforu i magnezu. Potas jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego, a żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek.
Warto zauważyć, że wartości odżywcze masłaków mogą się różnić w zależności od tego, w jakim środowisku rosły, jak zostały przygotowane i przechowywane przed spożyciem.
Maślaki w kuchni
Maślaki można dusić, smażyć i marynować. Najlepiej wybierać młode i zdrowe okazy. Dokładnie myjemy czapkę i usuwamy skórę. Maślaki mogą być marynowane i stosowane jako dodatek do mięs, sałatek oraz jako ozdobna przystawka. Maślak to grzyb o dużej wilgotności, więc nie jest dobrym suszonym grzybem. Maślak to dobry grzyb przyprawowy. Posiada bardzo dobrą konsystencję, smak i aromat. Maślak marynowany to nie tylko bardzo dobry dodatek do mięs, ale także do dań wegetariańskich.
Maślaki – występowanie
Zwykle maślaki pojawiają się w lasach iglastych i wytwarzają mikoryzę z sosnami. Jest to grzyb występujący powszechnie w umiarkowanych regionach półkuli północnej. W Polsce niziny występują częściej niż obszary górskie. Sezon na maślaki rozpoczyna się w maju i trwa do listopada. Czasami, szczególnie podczas ciepłej jesieni i późnej zimy, można go jeszcze spotkać w połowie grudnia.
Maślaki – przepis
Dokładnie wyczyść maślaki. Usuń brązową skórę z kapelusza. Pokrój obrane i umyte grzyby w paski. Wrzuć posiekaną cebulę do odrobiny oliwy z oliwek. Dodaj grzyby i wciśnij ząbek czosnku. Gotuj przez pół godziny, często mieszając. Dopraw solą i pieprzem. Nie ma potrzeby polewania grzybów wodą, ponieważ grzyby same ją wypuszczą pod wpływem soli.
Maślaki to pyszne grzyby, które są powszechnie cenione w wielu krajach europejskich i innych krajach. Do tej pory opisano 99 gatunków maślaków, z których niektóre należą do zagrożonych wyginięciem, takich jak maślak syberyjski. Maślaki są świetnym dodatkiem do potraw.
Maślaki – dalsze zastosowanie w kuchni
Generalnie maślaki nie są używane do suszenia, ponieważ gromadzą dużo wody. W kuchni szczególnie cenne są kapelusze należące do młodszych grzybów. Przed użyciem należy dokładnie oczyścić igłę i brud, który może przykleić się do lepkiej nasadki.
Podstawową metodą przetwarzania maślaków jest gotowanie ich w celu zmniejszenia ewentualnych skutków żołądkowych. Niektóre źródła zalecają gotowanie go przez 20 minut. Po ostudzeniu maślaki można smażyć na maśle, dodawać do sosów lub zup i marynować. Można je również zamrozić do późniejszego wykorzystania. Niektóre kraje przygotowują również wędzone maślaki, sałatkę z maślaków, cienko pokrojone placki grzybowe. Te różne metody przygotowania pozwalają docenić przyjemny aromat grzybów „maślanych”.
Maślaki w Polsce
W naszym kraju często można spotkać maślaki pospolite (Suillus luteus), które szczególnie lubią młode bory sosnowe. Ze względu na swój rozległy wygląd maślak cieszy się także dziesiątkami regionalnych nazw, takich jak ślimak, pępek czy sośniak. Ponadto grzybiarze często spotykają maślaki w górach. Każdy z nas powinien spróbować maślaków!
