Niepełnosprawność nie jest jedynie wyznacznikiem fizycznego ograniczenia, ale obejmuje również problemy zdrowia psychicznego. W kontekście medycznym, liczne choroby psychiczne mogą prowadzić do różnego stopnia niepełnosprawności, zależnie od nasilenia i wpływu na codzienne funkcjonowanie osoby. Jakie choroby psychiczne zaliczają się do niepełnosprawności?
Jakie choroby psychiczne zaliczają się do niepełnosprawności?
Niepełnosprawność to stan, w którym zdolność do pełnego, samodzielnego funkcjonowania jest ograniczona z powodu trwałych problemów zdrowotnych. Te problemy mogą wynikać z chorób somatycznych, ale też z zaburzeń psychicznych. Wśród chorób psychicznych, które mogą uprawniać do orzeczenia o niepełnosprawności, zalicza się następujące. Wykaz chorób uprawniających do orzeczenia o niepełnosprawności:
- Schizofrenia to przewlekłe zaburzenie, które wpływa na sposób myślenia, czucia i zachowania osoby. Objawy mogą obejmować halucynacje, urojenia, upośledzenie funkcji kognitywnych i trudności w społecznej interakcji. Ze względu na swoje chroniczne i wyniszczające charakterystyki, schizofrenia jest często uznawana za chorobę powodującą znaczny stopień niepełnosprawności.
- Zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Znane również jako choroba maniakalno-depresyjna, charakteryzują się ekstremalnymi zmianami nastroju, które wahają się między manią (okresy ekstremalnie wysokiego nastroju, energii i aktywności) a depresją (okresy intensywnego smutku i beznadziejności). Te gwałtowne wahania mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie, prace i utrzymanie stabilnych relacji.
- Zaburzenia lękowe. Obejmują szereg stanów, takich jak zaburzenie lękowe ogólne, fobie specyficzne, zaburzenie paniki i zaburzenie lęku społecznego. Wszystkie te stany charakteryzują się nadmiernym, trudnym do kontrolowania lękiem, który wpływa na codzienne życie osoby.
- Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD). Charakteryzują się obecnością natrętnych myśli (obsesje) i powtarzalnych zachowań (kompulsje), które osoba czuje, że musi wykonywać. OCD może być niezwykle czasochłonne i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
- Zaburzenia osobowości są grupą stanów, które wpływają na sposób, w jaki osoba myśli, czuje i zachowuje się. Mogą one prowadzić do trudności w nawiązywaniu i utrzymaniu relacji, a także do problemów z samokontrolą i zarządzaniem emocjami. Przykłady to zaburzenie osobowości borderline i zaburzenie osobowości antyspołecznej.
Stopień niepełnosprawności a choroby psychiczne
Stopień niepełnosprawności jest ustalany przez specjalistę, na podstawie konkretnych kryteriów. Do wyznaczania stopnia niepełnosprawności wykorzystuje się podział na „znaczny”, „umiarkowany” i „lekki” stopień niepełnosprawności.
Znaczny stopień niepełnosprawności jest zazwyczaj orzekany w przypadkach ciężkich chorób psychicznych, takich jak schizofrenia czy ciężka depresja, które znacząco ograniczają zdolność do samodzielnej egzystencji i wymagają stałej opieki.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności jest często przypisywany osobom z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, PTSD czy OCD, które choć mogą samodzielnie funkcjonować, to jednak ich zdolności są ograniczone przez chorobę.
Lekki stopień niepełnosprawności jest orzekany w przypadku osób, które mimo choroby psychicznej są w stanie w dużej mierze samodzielnie funkcjonować, jednak ich zdolności są nieco ograniczone przez chorobę.
Źródło: Vecteezy
Orzeczenie o niepełnosprawności a depresja
Depresja jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych, wpływając na miliony osób na całym świecie. Wyróżnia się ją nie tylko przez przejmujący smutek, ale także przez utratę zainteresowania lub radości z normalnych aktywności, problemy ze snem i apetytem, a także uczucie bezwartościowości lub nadmiernego poczucia winy. Potężny wpływ depresji na codzienne życie czyni ją jednym z głównych powodów przyznawania orzeczeń o niepełnosprawności.
Stopień niepełnosprawności związany z depresją jest często klasyfikowany jako umiarkowany lub znaczny, w zależności od nasilenia objawów i ich wpływu na funkcjonowanie osoby. Umiarkowany stopień niepełnosprawności może oznaczać, że osoba jest w stanie wykonywać niektóre, ale nie wszystkie, codzienne czynności, podczas gdy znaczny stopień niepełnosprawności oznacza, że osoba nie jest w stanie samodzielnie wykonywać większości czynności dnia codziennego.
Orzeczenie o niepełnosprawności z powodu depresji jest często istotnym krokiem w uzyskaniu pomocy i wsparcia, które mogą obejmować terapię, leki, a także dostęp do różnych form pomocy społecznej. Jest to kluczowe dla poprawy jakości życia osób cierpiących na depresję i umożliwienia im lepszego radzenia sobie z tym poważnym stanem zdrowia psychicznego.
Warto wiedzieć
Wykaz chorób uprawniających do orzeczenia o niepełnosprawności obejmuje różne zaburzenia psychiczne, od schizofrenii i depresji, po zaburzenia afektywne dwubiegunowe czy PTSD. Stopień niepełnosprawności jest ustalany indywidualnie, w zależności od wpływu choroby na funkcjonowanie osoby. Ważne jest, abypamiętać, że niepełnosprawność wynikająca z chorób psychicznych jest równie ważna i poważna, jak niepełnosprawność fizyczna. Wymaga ona odpowiedniego rozpoznania, leczenia i wsparcia.
Mimo że stopień niepełnosprawności jest ustalany przez specjalistę, to osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi często napotykają na trudności w uzyskaniu orzeczenia. Dzieje się tak często ze względu na niewystarczającą świadomość społeczeństwa na temat chorób psychicznych i ich wpływu na codzienne życie.
Każda osoba z zaburzeniami psychicznymi zasługuje na odpowiednie wsparcie i zrozumienie. Dlatego też ważne jest podnoszenie świadomości na temat tych kwestii, a także dążenie do ciągłego ulepszania systemów opieki zdrowotnej i społecznej, aby lepiej sprostać potrzebom osób z zaburzeniami psychicznymi.
Wszystkie informacje zawarte w tym artykule są aktualne do września 2021 roku. Dla najnowszych informacji zalecamy skonsultowanie się z lekarzem lub specjalistą ds. niepełnosprawności.
